պատասխանատվությունը: Հաճախ մեծահասակները ավելի քիչ են մտածում այն
վտանգների մասին, որոնց իրենց երեխան / երեխաները կարող են բախվել ամեն
քայլափոխի: Ահա մի քանի խորհուրդ, որոնք կօգնեն ձեզ ապահով միջավայր ստեղծել
ձեր երեխայի համար:
• Անվտանգ, ապահով վայրում, պետք է պահենք մեր երեխայի / երեխաների
լուսանկարը եւ եթե հնարավոր է, նրանց թվային մատնահետքերը:
• Մենք պետք է համոզվենք, որ երեխաները գիտեն տան / մայրիկի / հոր
հեռախոսահամարը եւ հասցեն:
• Մենք պետք է երեխաներին ցույց տանք, թե ինչպես հավաքել պարեկապահակետի
համարը եւ ինչ ասել զանգ կատարելիս: Օգտակար կլինի, եթե մի քանի անգամ փորձ
անենք:
• Մենք միշտ պետք է իմանանք, թե որտեղ են մեր երեխաները, թող նրանք իմանան, թե
որտեղ ենք մենք:
• Մենք երբեք չպետք է երեխային մենակ թողնենք հասարակական զուգարաններում:
• Երեխային միշտ պետք է ուղեկցի մեծահասակը:
• Երեխայի անունը չպետք է տեսանելի լինի: Օրինակ, այն չպետք է գրվի հագուստի,
հեծանիվների, պայուսակների, խաղալիքների վրա:
• Երեխան պետք է իմանա, որ դռան մոտ չի կարելի խոսել անծանոթների կամ հեռու
ծանոթների հետ:
• Մենք երբեք չպետք է երեխային / երեխաներին մենակ թողնենք, օրինակ ՝ գրքերի
կամ խաղալիքների խանութներում, չպետք է թույլ տանք նրանց զբոսնել առեւտրի
կենտրոններում կամ կայարաններում:

• Այն դեպքում, երբ երեխան կորչում է, նրան պետք է նախօրոք զգուշացնել, որ չպետք
է շարժվի այն վայրից, որտեղ դուք վերջնականապես բաժանվել եք միմյանցից:
• Մենք պետք է իմանանք մեր երեխայի ընկերների ինքնությունը, նրանց ծնողների
հասցեն եւ հեռախոսահամարները:
• Մենք պետք է ուշադրություն դարձնենք մեր երեխայի ագրեսիվ կամ նողկալի
արձագանքին շրջապատից որեւէ մեկի նկատմամբ: Պետք է փորձե՞նք պարզել, թե
ինչու է երեխան զզվանք ապրում:
• Պետք չէ առանց ուշադրության թողնել այն դեպքը, երբ մեր ծանոթներից որեւէ մեկն
անպատշաճ եւ չափից դուրս հետաքրքրություն է ցուցաբերում մեր երեխայի
նկատմամբ:
• Երբեք մի անտեսեք երեխայի վերաբերմունքն ու վախերը կոնկրետ մարդկանց
նկատմամբ, նույնիսկ եթե կարծում ենք, որ դրանք անհիմն են:
• Մենք պետք է երեխային համոզենք, որ ինչ էլ որ պատահի, մենք անպայման
օգնության կգանք:
• Մենք պետք է բացատրենք երեխային, թե ինչպես իրեն փրկել եւ ապաստան գտնել,
եթե հարձակման ենթարկվի:

Խորհուրդներ փոքրիկների ծնողների համար

Հարգելի ծնողներ, աշխատեք չվախեցնել ձեր երեխային, բայց համոզվեք, որ նա հաստատ
հիշում է հետեւյալ կանոնները.

• Երբեք մի նստեք մեքենայի մեջ անծանոթի հետ: Եթե ինչ –որ մեկը դա խնդրի,
անպայման ասեք ծնողին:
• Միշտ խաղացեք ընկերների հետ:
• Երբեք անծանոթից նվերներ կամ քաղցրավենիք մի վերցրեք առանց ծնողի
թույլտվության:
• Երբեք մի համաձայնվեք անծանոթ մարդկանց հետ որեւէ տեղ գնալ:
• Բարձր գոռացեք, եթե ինչ –որ մեկն առաջարկում է նստել մեքենան եւ ինչ –որ տեղ
զբոսնել:
• Հիշեք ձեր հասցեն եւ հեռախոսահամարը, ինչպես նաեւ անհրաժեշտության
դեպքում զանգահարեք 112:
• Երբեք թույլ մի տվեք, որ անծանոթը դիպչի ձեզ: Եթե դա տեղի է ունեցել երեխայի
կամքին հակառակ, նա անպայման պետք է ասի ծնողներին:
• Երեխան միշտ պետք է հիշի, որ իրենց ծնողները սիրում են իրենց երեխաներին եւ
նրանք երբեք չեն պատժվի ճշմարտությունն ասելու համար:

ბავშვები უდიდესი სიხარული და ბედნიერებაა, თუმცა უდიდესი პასუხისმგებლობაც.
ხშირად, უფროსები ნაკლებად ფიქრობენ იმ საშიშროებებზე, რომელიც მათ
ბავშვს/ბავშვებს პოტენციურად ყოველ ფეხის ნაბიჯზე ემუქრება. გთავაზობთ რჩევებს,
რომლის გათვალისწინებაც ბავშვისთვის უსაფრთხო გარემოს შექმნაში დაგვეხმარება.
• უსაფრთხო, საიმედო ადგილას უნდა შევინახოთ ჩვენი ბავშვის/ბავშვების ფოტო
ანფასსა და პროფილში, თუ შესაძლებელია, მისი თითების ციფრული ანაბეჭდები.
• უნდა დავრწმუნდეთ, რომ ბავშვებმა იციან სახლის/დედის/მამის ტელეფონის
ნომერი და მისამართი.
• ბავშვებს უნდა ვაჩვენოთ, როგორ იკრიფება პატრულის ნომერი და რისი თქმა
არის საჭირო დარეკვისას. უპრიანი იქნება, თუ ამის რეპეტიციას რამდენიმეჯერ
გავივლით.
• ყოველთვის უნდა ვიცოდეთ, სად არიან ჩვენი ბავშვები, დაე მათაც იცოდნენ,
სად ვართ ჩვენ.
• არასოდეს უნდა დავტოვოთ მარტო ბავშვი საზოგადოებრივ ტუალეტებში.
• ბავშვს მუდამ თან უნდა ახლდეს უფროსი.
• ბავშვის სახელი არ უნდა იყოს ხილვადი. მაგალითად, მას იგი არ უნდა ეწეროს
ტანსაცმელზე, ველოსიპედზე, ჩანთაზე, სათამაშოებზე.
• ბავშვმა უნდა იცოდეს, რომ კარის მიღმა უცნობ ან ზერელედ ნაცნობ
ადამიანებთან საუბარი არ შეიძლება.
• არასოდეს არ უნდა დავტოვოთ ბავშვი/ბავშვები მარტო მაგალითად წიგნის ან
სათამაშოების მაღაზიებში, არ მივცეთ უფლება, იხეტიალონ სავაჭრო ცენტრებში ან
სადგურებში.

• იმ შემთხვევისთვის თუ ბავშვი დაიკარგება, იგი წინასწარ უნდა
გავაფრთხილოთ, რომ ფეხი არ მოიცვალოს იმ ადგილიდან, სადაც ბოლოს
დაშორდით ერთმანეთს.
• უნდა ვიცოდეთ ჩვენი ბავშვის მეგობრების ვინაობა, მათი მშობლების მისამართი
და ტელეფონის ნომრები.
• უნდა ვიცოდეთ ის ჩვეული მარშრუტები, რომლითაც ჩვენი ბავშვები სკოლაში
ან მეგობრებთან დადიან.
• ყურადღება უნდა მივაქციოთ ჩვენი ბავშვის აგრესიულ ან ზიზღიან რეაქციას
რომელიმე გარშემომყოფის მიმართ. უნდა ვეცადოთ, გავარკვიოთ, რატომ განიცდის
ბავშვი ზიზღს?
• ყურადღების გარეშე არ უნდა დავტოვოთ შემთხვევა, როდესაც რომელიმე ჩვენი
ნაცნობი ჩვენი ბავშვის მიმართ უადგილო და ზედმეტ ინტერესს იჩენს.
• არასოდეს წავუყრუოთ ბავშვის დამოკიდებულებებს და შიშებს კონკრეტული
ადამიანების მიმართ, მაშინაც კი, თუ ვფიქრობთ, რომ ისინი უსაფუძვლოა.
• ბავშვი უნდა დავარწმუნოთ, რომ რაც არ უნდა მოხდეს, საშველად
აუცილებლად მოვალთ.
• ბავშვს უნდა ავუხსნათ, როგორ გადაირჩინოს თავი და მოძებნოს თავშესაფარი,
თუ მას თავს დაესხმებიან.

რჩევები ყველაზე პატარების მშობლებისთვის
ძვირფასო მშობლებო, შეეცადეთ, არ შეაშინოთ თქვენი ბავშვი, მაგრამ მიაღწიეთ, რომ მან
მტკიცედ დაიმახსოვროს შემდეგი წესები:
• არასოდეს ჩაუჯდეს მანქანაში უცნობ ადამიანს. თუ ვინმე ამას სთხოვს,
აუცილებლად მშობელს უამბოს.
• ყოველთვის ითამაშოს მეგობრებთან.
• უფროსის ნებართვის გარეშე, არასოდეს მიიღოს საჩუქრები ან ტკბილეული
უცხო ადამიანისგან.
• არასოდეს დათანხმდეს უცხო ადამიანებთან ერთად სადმე წასვლას.
• მთელი ხმით იყვიროს, თუ ვინმე უცნობი მანქანაში ჩაჯდომასა და სადმე
გასეირნებას შესთავაზებს.
• დაიმახსოვროს საკუთარი მისამართი და ტელეფონის ნომერი, აგრეთვე
საჭიროების შემთხვევაში დარეკოს 112–ზე.
• არასოდეს მისცეს უფლება უცხო ადამიანს, შეეხოს. თუ ეს ბავშვის ნების
წინააღმდეგ მოხდა, მან აუცილებლად მშობლებს უნდა უამბოს.
• ბავშვს მუდამ უნდა ახსოვდეს, რომ მშობლებს უყვართ და სიმართლის
თქმისთვის არასოდეს დასჯიან.