İctimaiyyət

Qeydiyyatsız evlilik

Nigah ər-arvadın ailə qurmaq məqsədiylə, hər ikisinin razı olduğu əlaqədir. Nigah mülki qeydiyyat orqanında (Ədliyyə evində) qeydiyyatdan keçir. Qeydiyyatdan keçirilmədiyi halda evlilik rəsmi olmur. Dini nigah və ya buna oxşar tədbirlərin hüquqi qüvvəsi yoxdur.

Evlilik iki halda bitir: 1) tərəflərin birinin ölməsi, ölü olaraq elan edilməsi, 2) boşanma.

Aliment. Boşanma zamanı alimentə görə mübahisələr tez-tez müşahidə olunur. Qeyd edək ki, aliemt tez-tez valideyinin uşağa olan öhdəliyi kimi başa düşülür, amma Gürcüstan qanunvericiliyinə əsasən tərflərdən biri alimenti həm uşağına, həm tərəflər bir-birinə, bacı-qardaşa, nənə-babaya, ögey ana- ögey ataya və eyni zamanda baxıcıya da ödənilə bilər. Aliment ödəmək ailənin, ictimai hadisənin öhdəliyidir.

Onun ödənmə prinsipi prinsipi ailə üzvlərinin bir-birinə kömək, dəstək olmasıdır. Əgər tərəflər bu öhdəliyi yerinə yetirmirsə bu münisbətə dövlət müdaxilə edir və qanunla çətinlikdə olan ailə üzvünə , məhkəmə yoluyla başqa ailə üzvündən kömək almasını təmin edir. Mülk. Ümumi qaydaya əsasən evlilik müddıtində qazanılan mülk (bəzi istisna hallardan başqa) ər-arvadın mülkü sayaılır və hər iki tərəfin bərabər hissələri vardır. Uşağın valideyinlə yaşamaq hüququ. Uşağın harada yaşayacağı tərəflər arasında razılaşmayla qərar verilə bilər, əgər tərəflər razılaşmırsa bu məsələ məhkəmə yoluyla həll olunur.

Bizim cəmiyyətdə isə əksər hallarda evlilik zamanı kişi mülk qazanır, aliment ödəmək də kişinin öhdəliyidir çünki qadının işləmək üçün nə təcrübəsi nə də imkanı olmur. Qeydiyyatsız evlilikdə isə, buna erkən evlilik də daxildir, boşanma zamanı qadın bu hüquqlardan çətin faydalana bilir. Rəsmi sənəd olmadığı üçün qadın, məhkəmə sübut və şahidlərlə evli olduğunu isbat etməlidir ki, bunlardan faydalana bilsin. Evlilik zamanı rəsmi nigahın olub-olmamasına isə kişi qərar verir. Evliliyi qeydiyyatdan keçməmiş, aillə zorakılığı qurbanı qadınlar yaşayış yerləri olmadığı üçün təcavüzkardan ayrıla bilmir. Boşanma zamanı onun evli olduğu isbat olunmaya bilər, və ya bu çox uzunmüddətli proses ola bilər, və ya qadın rəsmi nigahı olmadığı üçün heç bir mülk tələb etməyə haqqının olmadığını düşünüb heç vaxt məhkməyə müraciət etməyə bilər.


არარეგისტრირებული ქორწინება

ქორწინება არის ოჯახის შექმნის მიზნით ქალის და მამაკაცის ნებაყოფლობითი კავშირი, რომელიც რეგისტრირდება სამოქალაქო აქტების რეგისტრაციის ორგანოში (იუსტიციის სახლში).
რეგისტრაციის გარეშე ქორწინება არ წარმოიშობა. ჯვრისწერას ან სხვა მსგავს ღონისძიებებს სამართლებრივი ძალა არ გააჩნიათ.
ქორწინება წყდება ორ შემთხვევაში: 1) ერთ-ერთი მეუღლის გარდაცვალება ან გარდაცვლილად გამოცხადება; 2) განქორწინება.
განქორწინებისას ძალიან ხშირია ე.წ. საალიმენტო დავები. აღსანიშნავია, რომ ხშირად ალიმენტის გადახდის ვალდებულება მხოლოდ მშობლების ვალდებულებად აღიქმება, რაც არასწორი შეხედულებაა, რადგან საქართველოს კანონმდებლობის მიხედვით ალიმენტის გადახდის ვალდებულება შეიძლება გააჩნდეს, როგორც მშობელს შვილის მიმართ, ისე მეუღლეებს ერთმანეთის მიმართ, და-ძმას, ბებია-პაპას, გერს, დედინაცვალ-მამინაცვალს და ასევე ფაქტობრივ აღმზრდელსა და აღსაზრდელს.
ალიმენტის გადახდის ვალდებულება ოჯახის, როგორც სოციალური მოვლენიდან გამომდინარე ვალდებულებაა. იგი ეყდნობა პრინციპს, რომლის მიხედვითაც ოჯახის წევრებმა ერთმანეთი უნდა არჩინონ და მხარში ამოუდგნენ. თუ ისინი არ ასრულებენ აღნიშნულ მორალურ ვალდებულებას, მაშინ სახელმწიფო ერევა ამ ურთიერთობაში და კანონმდებლობით აძლევს საშუალებას გასაჭირში მყოფ ოჯახის წევრს, რათა მან სასამართლოს მეშვეობით მიიღოს დახმარება სხვა ოჯახის წევრისგან, რომელსაც გააჩნია საალიმენტო ვალდებულება მის მიმართ.
ზოგადი წესის თანახმად, ქორწინების პერიოდში შეძენილი ქონება (გარდა გამონაკლისი შემთხვევებისა) წარმოადგენს მეუღლეთა თანასაკუთრებას, სადაც თითოეულ მეუღლეს გააჩნია თანაბარი- 1/2 ნაწილი.
უპირველეს ყოვლისა აღსანიშნავია, რომ ბავშვის საცხოვრებელი ადგილის განსაზღვრა შესაძლებელია როგორც მეუღლეთა ურთიერთშეთანხმებით, ისე მათ შორის ამ საკითხზე შეუთანხმებლობის შემთხვევაშიც, სასამართლოს მეშვეობით. ჩვენი საზოგადოების შემთხვევაში, თუ კაცი შეიძენს ქონებას ქორწინების პერიოდში, ასევე ალიმენტის გადახდაც კაცს მოუწევს, რადგან ქალს ხშირად არ აქვს მუშაობის არც გამოცდილება არც შესაძლებობა.
ნაადრევი ქორწინების და არეგისტრირებული ქორწინების შემთხვევაში, განქორწინების დროს ქალი ძნელად სარგებლობს აღნიშნული უფლებებით. იმისათვის, რომ მან ისარგებლოს ამ უფლებებით, მან სასამართლოს მტკიცებულებებით, მოწმეებით უნდა დაასუბუთოს, რომ რეალურად დაოჯახებულები იყვნენ. ჩვენი საზოგადოების მაგალითიდან გამომდინარე, ქორწინების რეგისტრაციის შესახებ გადაწყვეტილებას იღებს კაცი. განქორწინების დროს კი, ქალის მოუწევს დამტკიცება, რომ იმყოფებოდა ქორწინებაში.

ასევე, ოჯახში ძალადობის მსხვერპლი ქალებიც ხშირად ვერ შორდებიან ქმარს, რადგან საცხოვრებელი არ გააჩნიათ. ქალმა განქორწინების შემთხვევაშიც შეიძლება ვერ დაამტკიცოს, რომ რეალურად აქამდე დაოჯახებული იყო, ან შეიძლება ეს იყოს გრძელვადიანი პროცესი და შეიძლება მოითხოვდეს ადვოკადის დაქირავებას, რაც გარკვეულ თანხასთან არის დაკავშირებული, ან შეიძლება, რადგან ქალი იმყოფება არარგისტრირუბულ ქორწინებაში, ჩათვალოს, რომ იგი ვერასოდეს ისარგებლებს კუთვნილი ქონებით და ამის გამო არც მიმართოს სასამართლოს.