Bizə idman dərsi idi. Bütün sinifliklə dairəvi şəkildə düzülüb “əl topu” oynayırdıq. Qəfildən gələn səsə görə diqqətimiz məktəbin həyətinə yaxın, üzbəüz olan, evə yönəldi. Evin darvazası açıldı və maşın yola çıxdı. Darvazanı o bağladı. O bizi görməsə də, biz onu ani olsa da gördük. O bizi görmədi, çünki məktəbə tərəf baxmadı. Baxmadı, bəlkə ona görə ki, sinif yoldaşlarını görsəydi məktəbdə keçirdiyi o qayğısız, bir-birindən əziz günləri xatırlayacaqdı. Xatırladıqca da, təəsüf, həsrət, ağrı – acı, başına gələnlər yadına düşəcəkdi. Yadına düşdükcə də yenə qəlbini incidəcəkdi.
Fatimə səkkizinci sinifdə valideyinlərinin “məsləhəti” ilə nişanlanmış, az müddət sonra da ailə qurmuşdu. Bəli, səhv oxumadınız səkkizinci sinifdə oxuyarkən ailə qurmuşdu. Darvazanı bağlayanda mən ona çox diqqətlə fikir verdim. Əynində uzun, yaşına və ölçüsünə uyğun olmaya tünd rəngli libas var idi. Yaşına görə böyük görünürdü. Üstəlik, əvvəlki gülümsəyən simasından da əsər-əlamət qalmamışdı, qəmgin görünürdü. Məhlədə də onun haqqında eşitmişdim ki, yeni ailəsi onu evdən bayıra buraxmır. Yəni bir sözlə evə məhkum etmişdilər. Onlar necə istəsə elə davranmalı, elə yeməli, elə içməli idi.
Boğazımda sözlər qəhərdən düyünlənmişdi. Bir gənc qız nə hala gəlmişdi. Adətən deyirlər insan öz taeliyini özü yazır, atdığı addımlarla. Fatiməyə isə öz taleyini yazmaq şansı verilməmişdi. Onun əvəzinə valideyinləri yazmışdılar onun həyat hekayəsini, həm də qara qələmlə. Bu hekayənin baş qəhrəmanı da heç xoşbəxt deyildi. Onun da haqqı var idi təhsil alsın, gələcək günlər üçün xoş xatirələr yaddaşında qala bilsin. Elə burda bizlə top oynamağa da haqqı var idi! Lakin artıq gec idi. Darvazanı bağladığı kimi, artıq 4 il idi ki, xoşbəxt günlərə, xəyallarınının üzünə də bağlamışdı qapını.
Fatiməni evlənəndən sonra ilk və son dəfə görmüşdüm. O vaxtdan bu vaxta görməmişəm. Mən Məktəbi bitirdim. İmtahanlara hazırlaşdım, sonra universitetə qəbul oldum. Artıq 3 il keçib. Onu hələ də rast gəlməmişəm . Ancaq o gün balaca qız uşağı gördüm, nənəsi əlindən tutub mağazaya aparırdı . Rəngli gözləri və gülüşü ilə necə də anası Fatiməyə bənzəyirdi. Balaca qız mənə tərəf baxdı. Gülümsədim, o da gülümsədi. Mən istəmirəm ki, nə vaxtsa o qızın da gülüşü sönsün, ümidləri ölsün..
Elə buna görə də bütövlükdə cəmiyyət erkən evliliklə mübarizə aparmalıdır!
Müəllif : Təhməzova Dilarə
———————————-
ჩამქრალი ღიმილი
სპორტის გაკვეთილი გვქონდა. მთელი კლასი ერთად ვთამაშობდით ხელბურთს. მოულოდნელად, ჩვენი ყურადღება მიიქცია იმ სახლიდან გამოსულმა ხმამ, რომელიც სკოლის ეზოსთან ახლოს მდებარეობს. სახლის ჭიშკარი გაიღო და მანქანა დაიძრა. კარი მიხურა. მიუხედავად იმისა, რომ მანქანაში მყოფმა არ გამოგვხედა, ჩვენ დავინახეთ იგი, თუმცა ერთი წამით. მან იმიტომ ვერ დაგვინახა, რომ სკოლისკენ არც გაუხედავს. ის არ გვიყურებდა ალბათ იმიტომ, რომ თანაკლასელები რომ დაენახა, გაახსენდებოდა სკოლაში გატარებული უდარდელი, ძვირფასი დღეები. გაახსენდებოდა მონატრება, ტკივილი, სკოლაში გატარებული დრო. რაც უფრო მეტი გაახსენდებოდა, მით უფრო მეტჯერ დაწყდებოდა გული.
ფატიმა მშობლების “რჩევით” მერვე კლასში დაინიშნა და მალევე დაქორწინდა. დიახ, თქვენ არასწორად არ წაიკითხეთ, ის მერვე კლასში დაქორწინდა.
როდესაც ჭიშკარი დახურა, მას ძალიან ფრთხილად შევხედე. მას ეცვა გრძელი, მუქი კაბა, რომელიც არ შეესაბამებოდა მის ასაკს და ზომას. ის ხნიერად გამოიყურებოდა თავის ასაკთან შედარებით. გარდა ამისა, მისი ყოფილი მომღიმარი სახის კვალიც კი არ იყო დარჩენილი, ის მოწყენილი ჩანდა. მე ასევე გავიგე მის შესახებ სამეზობლოში, რომ ახალი ოჯახი არ უშვებს სახლიდან გარეთ. სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, მათ სახლში ყოფნა მიუსაჯეს. ისინი როგორც ამბობდნენ, იგიც მათნაირად უნდა მოქცეულიყო, ეჭამა და დაელია.
სიბრაზე ყელში გამეჩხირა. რა მოუვიდა ახალგაზრდა გოგონას? ხშირად ამბობენ, რომ ადამიანი საკუთარ ბედს წერს თავისივე გადაწყვეტილებებით. ფატიმას არ მიეცა შანსი, დაეწერა თავისი ბედი. ამის ნაცვლად, მისმა მშობლებმა დაწერეს მისი ცხოვრების ისტორია, ორივემ შავი კალმით. ამ ამბის გმირს კი არ გაუხარდა. მას ასევე ჰქონდა სწავლის უფლება, მომავლის სასიამოვნო მოგონებებით შევსების უფლება. მას ჰქონდა უფლება, ჩვენთან ერთად ეთამაშა ხელბურთი! მაგრამ უკვე გვიანი იყო. როგორც დღეს ჭიშკარი დახურა, მას ეგრე დაეხურა კარი საკუთარი ოცნებებისთვის, ბედნიერი მოგონებებისთვის, ზუსტად 4 წლის წინ.
პირველად და უკანასკნელად ვნახე ფატიმა დაოჯახების შემდეგ. მას შემდეგ აღარ მინახავს. სკოლა დავამთავრე. გამოცდებისთვის მოვემზადე, შემდეგ კი უნივერსიტეტში ჩავაბარე. გავიდა 3 წელი. მე მას ჯერ არ შევხვედრივარ. მაგრამ იმ დღეს დავინახე პატარა გოგონა, ბებიას ხელი ეჭირა და მაღაზიაში მიდიოდა. საოცრად ჰგავდა დედას, ფატიმას, თავისი ფერადი თვალებით და ღიმილით. პატარა გოგომ შემომხედა. მე გავუღიმე, მან კი გაიცინა. არ მინდა, ამ გოგოს ღიმილიც ჩაქრეს და მისი იმედებიც დაიკარგოს…
ამიტომაც საზოგადოებამ მთლიანად უნდა იბრძოლოს ადრეული ქორწინების წინააღმდეგ!
ავტორი: დილარა ტაჰმაზოვა
