Günümüzdə qadın hüquqlarının tapdalanması kimi, problemlə mübarizədə müsbət nəticələr əldə etsək də, insanların bir qisminin, hələ də sağalmayan düşüncə tərzləri ilə yaşaması ürəkağrıdıcıdır. Dediklərim, aşağıda qeyd etdiyim nümunədə açıq-aydın, öz əksini tapır .
Bizi qonaq dəvət etmişdilər , qonaq olduğumuz evə birdən ev sahibinin qonşusu gəldi. Söhbət açıldı birdən həmin qonşu, ortayaşlı əmi uşaqlardan söz açdı, onları soruşdu. Ev sahibi : “Qızı oxudoram, oğlan da sənət örgənəjəy usta yanına qoyajam, özü oxumaq istəmədi “Qonşu cavab olaraq : “ Aya, qızı ninirsən oxuduf, əsas gədədi “.
Elə bu an içimdə təəssüf hissləri keçirdim. “Qızı ninirsən oxuduf “ nədi elə əsas qızlar oxumalıdır, təhsil alıb, öz ayaqları üstə durmağı bacarmalıdır. Əminin bu sözləri, bir daha sübut etdi ki, yox hələ bizə çox inkişaf lazımdır, düşüncə tərzimiz hələ də tam sağalmayıb və bu forma düşüncələrlə yaxşı nəticələr əldə edə bilməyəcəyik. Yaxşı bir deyim var “ Ağıllı insan öz başına gələnlərdən, daha ağıllı insan başqasının başına gələnlərdən dərs alar. Çox təəssüf ki, bu tərz düşüncə sahibləri nə öz başlarına gələn, nə də ki, ətrafdakı insanların başına gələn hadisələrdən nəticə çıxarıb, təcrübə qazana bilmirlər. Ən sadə nümunə çəkim, dərk etmirlər ki, özü və yaxud qonşuda A adlı şəxs qızını oxutmadı nəticə olaraq, həmin qadın ə aptekə gedib dərman ala bilmir və yaxud həkimə nədən əziyyət çəkdiyini başa sala bilmir. Niyə? Dövlət dilini bilmir, heç öz hüquqlarını da bilmir. Elə ona görə də cəmiyyətdə bu tərz düşüncə sahibləri olduqca, cəmiyyət inkişafını ləngidir. Cəmiyyətin ali – savadlı gənclərə, düşünən beyinlərə ehtiyacı var, fərq etməz həm qızlar, həm oğlanlar təhsil alıb cəmiyyətdə müvafiq yer tutmalıdırlar. Mən əminəm ki, hər birimizin ətrafında (qohumda, tanışda, qonşuda) bu tərz düşünən insanlar mövcuddur və biz öz nailiyyətlərimizlə onlara sübut etməliyik ki, həqiqətən savadlı qızlar nəyə qadirdir, eləcə də böyük uğurlara imza ataraq cəmiyyəti inkişafa doğru necə apara bilərlər. Düşüncə tərzimiz isə ümidim var, sağalacaq.
Müəllif: Dilarə Təhməzova
—————————
ჯერ კიდევ არაჯანსაღი აზროვნების სტილი
დღესდღეობით, ქალთა უფლებების დარღვევის კუთხით ბრძოლაში რაღაც დონეზე წარმატების მიღწევის მიუხედავად, ადამიანების კონკრეტული ნაწილის ამ საკითხის შესახებ აზროვნების სტილით ცხოვრება გულის სატკივარია. ეს ყველა ნათქვამი ქვემოთ საკუთარ მნიშვნელობას მოიპოვცებს.
სტუმრად ვიყავით დაპატიჟებული. მასპინძლის სახლში მისი მეზობელი მოვიდა. საუბარი ბიძაშვილებზე რომ ჩამოვარდა, კითხვაც დაუსვეს. მასპინძელმა განაცხადა, ჩემი გოგო სწავლობს, ბიჭს არ უნდოდა განათლების მიღება და მექანიკოსს მივაბარე პროფესიის შესასწავლადო. ამაზე მეზობელმა უპასუხა, ვაიმე, რად გინდოდა გოგოსთვის განათლების მიცემა, მთავარო შენი ბიჭიაო.
უცებ შინაგანად ვიგრძენი სინანული. აი რას ნიშნავს „რად გინდა გოგოსთვის განთლების მიცემა“… არადა, პირიქით, გოგოს უნდა მიეცეს განათლების მიღების საშუალება, რომ ისწავლოს და შეძლოს დამოუკიდებლად თავის რჩენა. იმ ბიძიას მიერ ნათქვამმა კიდევ ერთხელ დაადასტურა, რომ ჩვენ ჯერ კიდევ განვითარება გვჭირდება. აზროვნების სტილი ჯერ კიდევ გაჯანსაღებული არაა და აზროვნების ამ ფორმით ვერანაირ შედეგზე ვერ გავალთ.
კარგი ნათქვამია, ჭკვიანი ადამიანი საკუთარი გამოცდილებით გამოიტანს დასკვნას, თუმცა უფრი ჭკვიანი ადამიანი – სხვისი გამოცდილებიდანო. სამწუხაროდ, ასეთი აზროვნების მქონე ადამიანი ვერც სხვისი და ვერც საკუთარი გამოცდილებით ვერანაირ შედეგს და გაკვეთილს ვერ მიიღებს.
ყველაზე უბრალო მაგალითს მოვიყვან: იმ ხალხს არ ესმის, რომ ის მეზობელი, რომელმაც საკუთარ ქალიშვილს განათლება არ მისცა, ისეთ შედეგს მიიღებს, რომ ელემენტარულად აფთიაქში ვერ იყიდის წამლებს, ექიმს საკუთარ გასაჭირს ვერ აუხსნის.
ეს რატომ?
– იმიტომ, რომ სახელმწიფო ენა არ იცის, არც – საკუთარი უფლებები. ამიტომაც, ამ აზროვნების სტილის მქონე ადამიანები სანამ იარსებებენ საზოგადოებაში, საზოგადოების განვითარება მუდამ შენელებული იქნება.
საზოგადოებას განათლებული ახალგაზრდები, მოაზროვნე ტვინები სჭირდება, არ აქვს მნიშვნელობა, გოგოა თუ ბიჭი, – ახალგაზრდებმა განათლება უნდა მიიღონ და საზოგადოებაში შესაბამისი ადგილი უნდა დაიმკვიდრონ.
მე დარწმუნებული ვარ, რომ ყველას გარშემო (სანათესაოში, სანაცნობოში, სამეზობლოში) ასეთი სტილის მოაზროვნე ადამიანები არსებობენ და ჩვენ ჩვენი წარმატებებით მათ უნდა დავუმტკიცოთ, თუ რისი გაკეთება შეუძლიათ ნამდვილად განათლებულ გოგოებს. ასევე, მათ ბევრი უნდა იმუშაონ და საზოგადოება განვითარებისკენ წაიყვანონ.
იმედია, ზუსტად ასეთი აზროვნების სტილი და ფორმა შეიცვლება.
ავტორი: დილარა ტახმაზოვა
