Laləzar Həsənova

Yeni tədris ili artıq başlayır. Tələbə adı qazanmış bir çox gənclərimiz var. Mən onlara öz tələbə həyatıma əsaslanaraq bəzi tövsiyələr vermək istəyərdim. Ali təhsil sisteminə hələ bələd olmadıqları üçün universitetə qədəm qoyacaq tələbələrin düşüncələrində bir çox sual doğuran fikirlər var. Mənim özüm də elə bu yoldan keçmişəm.

İlk öncə onu qeyd etmək istəyirəm ki, universitetlərdəki təhsil sistemi, ictimai məktəblərimizdə olan sistemlə uzlaşmır və tamamilə fərqli bir mühitdir. Belə ki, məktəbdə olan sistemdə müəllimin rolu daha böyükdür, müəllimin fəaliyyəti şagirdin dərin elmi biliyə yiyələnməsindən ibarətdir. Yəni o, şagirdin üzərində zərgər kimi işləyib bir xəzinə halına gətirməyə çalışır. Ancaq universitetdə fərqli olaraq siz bunları görə bilməyəcəksiniz. Çünki, burada mühazirəçinin (lektorun) vəzifəsi sadəcə dərs deməklə məhdudlaşır. Tələbə olaraq siz onun öyrətmiş olduğu mövzunu mənimsəməli olursunuz. Yəni siz özünüz öyrənmə məsuliyyətini dərk etməli və bacarmalısınız. Bir çox tələbələr isə universitet seçmində çətinlik çəkir. Hansı daha yaxşıdır, hansı mənə daha çox bilik verə bilər deyə düşünür! Ancaq mən öz ali məktəb təcrübəmə əsaslanaraq,universitetdən çox tələbənin özünü inkişaf və formalaşmağına olan istəyinin

daha mühüm olduğunu hesab edirəm.

Əgər tələbə sözün əsl mənasında oxumaq üçün qarşısına məqsəd qoyubsa,həmin tələbə bütün ali təhsil ocaqlarında müvəffəqiyyət qazanaraq, uğur əldə edə bilər.

Bundan əlavə hər bir tələbə gələcəkdə cəmiyyətdə özünəməxsus, layiqli bir yer tutmağa hazırlaşan fərddir. Yönəldiyi sahədən asılı olmayaraq, tələbə kamil olmalı, seçdiyi

sahəyə maraq göstərməli və öz bacarığını

düzgün dəyərləndirərək, elə buna uyğun

olaraq da düzgün istiqamətlənməlidir.

Bəzi ailələrdə tələbə olmağa hazırlaşan

gənclərin peşə seçimində ailənin büyük

rolu var. Mən öz nəzərimdə bunun yanlış

olduğunu düşünür və tələbənin seçiminin yalnız özünə aid olmalı olduğunu düşünürəm.

Çünki, istəmədiyi sahədə könülsüz təhsil alan bir gənc həm psixoloji olaraq, həm də intelektual olaraq formalaşa bilməz. Belə ki, rəssam olmaq arzusunda olan bir gəncin tibb sahəsinə yönləndirilməsi heç cür qəbul edilməzdir. Ancaq hardasa yaxın çevrəmizin bəzi fikirlərini də nəzərə almaq önəmlidir.

Dahi şairimiz Nizami Gəncəvinin bu sözlərini xatlrlatmaq yerinə düşərdi:

,,….Bir elmi öyrənmək istədikdə sən,

Çalış ki, hər şeyi kamil biləsən.

Kamil bir palançı olsa da insan,

Yaxşıdır yarımçıq papaqçılıqdan….”

Hər bir tələbə ali məktəbdə oxuduğu illər ərzində, məsləhətləri dinləmək şərtilə, özü müstəqil qərarlar verməlidir. Tələbə adını qazanan gənclərə demək istədiyim odur ki, ali məktəbə qəbul olduqdan sonra, universitetə yalnız gedib-gəlmək əsas şərt deyil. Hər keçirdiyin günün dəyərini bilməli, nə itirdin və nə qazandın deyə mütləq düşünməlisən. Sizlər tam olaraq formalaşmaq üçün ilk öncə ünsiyətcil olmalısınız. Mütəmadi olaraq müxtəlif layihələrə qoşulmalı, aktivlik göstərməli və daima digər tələbələrlə rəqabət aparmalısınız ki, bu da sizin inkişafınız üçün ən önəmli amillərdən biridir. “Mən də aktiv olaraq,

öncüllər sırasında olmalıyam!” şüarı hər bir gəncin devizi olmalıdır. Bu zaman həqiqətən də uğurlu nəticələr əldə edə bilərsiniz.

Hər birinizə ali məktəb həyatınızda

uğurlar arzulayıram!

————————————–

ახალგაზრდებისთვის, რომლებიც სტუდენტები გახდნენ

ლალაზარ გასანოვა

ახალი სასწავლო წელი უკვე იწყება. ბევრი ახალგაზრდა გვყავს, რომლებმაც მოიპოვეს სტუდენტის სტატუსი. მინდა, მათ რამდენიმე რეკომენდაცია მივცე, ჩემი სტუდენტური ცხოვრებიდან გამომდინარე. სტუდენტების გონებაში მრავალი კითხვაა, რადგან ისინი ჯერ კიდევ არ იცნობენ უმაღლესი განათლების სისტემას. მეც იგივე გზა გავიარე.

პირველ რიგში, მინდა აღვნიშნო, რომ უნივერსიტეტებში განათლების სისტემა შეუთავსებელია ჩვენს საჯარო სკოლებში არსებულ სისტემასთან და სულ სხვა გარემოა. ამრიგად, უფრო მეტია მასწავლებლის როლი სასკოლო სისტემაში, მასწავლებლის საქმიანობა არის მოსწავლისთვის ღრმა სამეცნიერო ცოდნის გადაცემა. ანუ, ის მუშაობს მოსწავლეზე, როგორც იუველირი, და ცდილობს, იგი საგანძურად აქციოს.

უნივერსიტეტში კი იგივე არ დაგხვდებათ, რადგან აქ ლექტორის როლი შემოიფარგლება მხოლოდ ლექციის წაკითხვით. როგორც სტუდენტი, უნდა დაეუფლო მის საგანს, რომელსაც გასწავლის. ანუ, თქვენ უნდა გესმოდეთ და შეძლოთ პასუხისმგებლობის აღება საკუთარ სწავლაზე. ბევრ სტუდენტს კიდევ უჭირს უნივერსიტეტის არჩევა. რომელია უკეთესი, რომელი უფრო მეტ ცოდნას მაძლევს? ამასთან, საკუთარი საუნივერსიტეტო გამოცდილებიდან გამომდინარე, უფრო მეტად მნიშვნელოვანია სტუდენტების თვითგანვითარების და ჩამოყალიბების სურვილი, ვიდრე უნივერსიტეტი.

თუ სტუდენტი მიზნად ისახავს სწავლას ამ სიტყვის ნამდვილი გაგებით, ამ სტუდენტს შეუძლია წარმატების მიღწევა ყველა უმაღლეს სასწავლებელში.

გარდა ამისა, თითოეული სტუდენტი არის ადამიანი, რომელიც მომავალში საზოგადოებაში განსაკუთრებული, ღირსეული ადგილის დასაკავებლად ემზადება. სწავლის სფეროს მიუხედავად, სტუდენტი უნდა იყოს სრულყოფილი, რაც არ უნდა აირჩიოს, გამოიჩინოს ინტერესი ამ სფეროს მიმართ და გამოავლინოს თავისი უნარები, რომელიც, ასე ვთქვათ, ასევე სწორად უნდა იყოს მიმართული.

ზოგჯერ, ოჯახს ახალგაზრდების კარიერულ არჩევანში აქვს თავისი როლი. ვფიქრობ, ეს არასწორია და მე ვფიქრობ, რომ სტუდენტის არჩევანი უნდა იყოს დამოუკიდებელი.

იმის გამო, რომ ახალგაზრდა ადამიანი, რომელიც სწავლობს ისეთ სფეროს, რომელიც არ სურს, ვერ ჩამოყალიბდება როგორც ფსიქოლოგიურად, ასევე ინტელექტუალურად. ამრიგად, დაუშვებელია ახალგაზრდის იძულება, რომელსაც სურს, გახდეს მხატვარი, მედიცინის სფეროში იმუშაოს. ამასთან, მნიშვნელოვანია, გავითვალისწინოთ გარშემომყოფთა შეხედულება, გამოცდილება.

მიზანშეწონილი იქნებოდა, გაგვეხსენებინა ჩვენი დიდი პოეტის, ნიზამი განჯავის სიტყვები:

,,… როდესაც გსურთ, შეისწავლოთ მეცნიერება,

შეეცადეთ, იცოდეთ ყველაფერი ძირეულად.

სრულყოფილი მეპალნე სჯობს,

არასრულ მექუდეს”.

თითოეულმა სტუდენტმა სკოლაში სწავლის პერიოდში უნდა მიიღოს საკუთარი გადაწყვეტილებები, იმ პირობით, რომ რჩევას მოუსმენს. ის, რაც მსურს, ვუთხრა სტუდენტ ახალგაზრდებს, არის ის, რომ უნივერსიტეტში ჩაბარების შემდეგ, უნივერსიტეტში უბრალოდ სიარული არ არის საკმარისი. თქვენ უნდა იცოდეთ თითოეული გატარებული დღის ღირებულება და იფიქროთ იმაზე, რა დაკარგეთ და რა მიიღეთ. იმისათვის, რომ სრულად ჩამოყალიბდეთ, ჯერ კომუნიკაბელურები უნდა იყოთ. რეგულარულად უნდა ჩაერთოთ სხვადასხვა პროექტებში, იყოთ აქტიურები და მუდმივად კონკურენცია გაუწიოთ სხვა სტუდენტებს, რაც თქვენი განვითარების ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი ფაქტორია. ”მე ერთ-ერთი გამორჩეული სტუდენტი უნდა ვიყო!” – ეს უნდა იყოს ყოველი ახალგაზრდის დევიზი. ამჯერად, შეგიძლიათ, მიიღოთ ნამდვილად წარმატებული შედეგები.

წარმატებები თითოეულ თქვენგანს, თქვენს უნივერსიტეტებში!