Cahan xala aylar öncə ömür-gün yoldaşı, ağır xəstəlikdən əziyyət çəkən, Rasim dayını itirdikdən sonra bu yaxınlarda da , qızı Aybənizin ailə həyatının dağılması onu sarsıtdı. Dərdi üstünə dərd gətirdi. Həyatda gördüyü çətinliklərə rəğmən həmişə güclü qalmağa çalışır, ailə üzvlərindən qayğısını, sevgisini heç vaxt əskik etmirdi. Mən deyərdim ki, o həm də çox güclü qadındır. Elə Aybəniz də bu xüsusiyyətdə anasına bənzəyir.
Aybəniz atası evinə gələndən söz – söhbətlər çıxmağa başladı. “ Utanmırmı boşanıb, yekə – yekə uşaqları var “, “Dözərdi, biz bu günə kimi nələrə dözmüşük “, “O balalar yazıq deyilmi, atasız qoyur onları” və s söz söhbətlər Aybəniz təngə gətirmişdi. Hər kəs qınaq atəşinə tutmuşdu onu, elə bil qohum-qonşu bir – birinin küyünə düşmüşdü . “Bir daş sən atdın birini də mən atım “ məsələsinə bənzəyirdi.
Daha fikirləşmirdilər ki, nəyə görə ayrılıb, xoşumu gəlirdi ki, ailə dağılsın, balaları pərişan olsun. Bilib – bilmədən, sorub – soruşdurmadan kimisə qınamaq bizim üçün çox asandır. Bu bizim peşəmizdiri, sevirik axı gözüyumlu, qulağıbağlı insanları qınamağa. Aybəniz söz – söhbətlərə nə qədər fikir verməsə də, güclü görünməyə çalışsa da hərdən – hərdən küncə qısılıb başına gələnlərə ağlayırdı.
Ailənin dağılma səbəbi gündəlik söz-söhbətlər, dava – dalaşlar idi. Onun həyat yoldaşı içki alüdəçisi idi, hər gün içir Aybənizi və uşaqları döyürdü. Aybəniz səbr edərək əlindən gələni etsə də, onu düz yola qaytarmağa çalışsa da bu cəhdləri uğursuz olmuş və ayrılmağa qərar vermişdi. O təkcə özü üçün yox, uşaqlarının gələcəyini də nəzərə almışdı bu addımı atmaqla. Çünki uşaqlar belə “atanın” yanında böyüyə bilməzdilər. Axı hər gün içib evdə dava-dalaş salan atadan uşaqlar nə nümunə götürsünlər?! Aybəniz bu cür dözülməz həyat tərzini davam etdirsə idi, ailə uçurumla üzləşərdi.
Lakin təəsüf ki, qınana yenə qadın olmuşdu. Aybəniz valideyinlərinə də yük olmaq istəmirdi , elə bu səbəblə də kirayə ev tutub şəhərə köçmək qərarına gəldi. Valideyinləri onu bu addımına görə dəstəklədilər. Aybəniz iş də tapmışdı, öz halal zəhməti ilə uşaqlarını və özünü dolandırırdı. Arada valideyinlərinə də gəlib baş çəkərdi , hərdən bir anası Cahan xala da nəvələrinə gəlib dəyirdi . Uşaqlar yeniyetmə idilər, onlar analarına kömək olmaqla yanaşı təhsildən də geri qalmırdılar.
Günlər – günləri qovurdu , aylar da ayları. Onu ayrıldığına görə qınayanlar daha peşman olmuşdular. İllər boyu boşanan qadına qarşı beyinlərinə həkk olunmuş cürük ideoloji münasibətin puçluğuna inanmağa başlamışdılar. Çünki Aybənizin seçdiyi düzgün həyat yolu bunu ətrafdakılara sübüt edirdi və Aybənizi haqsız qınaq atəşinə tutduqları üçün özləri utanırdılar. Onun necə dəyanətli və fədakar ana olması hər şeyi üstələyirdi. Yavaş – yavaş anlayırdılar ki, əgər qadın böyük səbəbləri olduğu üçün boşanırsa, bu ayıb deyil. Əksinə bu çıxış yoludur , həyat uğrunda mübarizədir, öz dəyərini qorumaqdır.
Müəllif: Dilare Təhməzova
————————————
განქორწინება სირცხვილი არ არის
დეიდა ჯაჰანმა რამდენიმე თვის წინ ცხვრების მგობარი, მძიმე დაავადების გამო დაკარგა. ბიძია რასიმის გარდაცვალებამ, შემდეგ მისი ქალიშვილი აიბენიზის განქორწინებამ, მისი დარდი გააორმაგა. დეიდა ჯაჰანი, მიუხედავად ცხოვრების სირთულეებისა, ოჯახს ზრუნვას არ აკლებდა და სიყვარულს გამოხატავდა. ის ძალიან ძლიერი ქალია და მისი შვილი აიბენიზიც ამ ხასიათით დედას ჰგავდა.
განქორწინების მერე აიბენიზია მამის სახლში დაბრუნებამ სოფელში ჭორები დაძრა. „არ სცხვენია, ამხელა შვილები ჰყავს და განქორწინდა“, “რანაირი ქალია, მოეთმინა, აბა ჩვენ რას არ გავუძელით“, „საწყალი შვილები მამის გარეშე დატოვა“, და სხვა მრავალი სიტყვები აიბენიზის ყელში იყო ამოსული. ყველა გმობდა აიბენიზის საქციელს.
არავინ ფიქრობდა, რატომ დაშორდა ქმარს, მას ხომ არ მოსწონს ოჯახის დანგრევა, შვილებისთვის პრობლემის შექმნა. რა თქმა უნდა, არავის არ ჰქონდა ინფორმაცია სინამდვილის შესახებ და მხოლოდ აიბენიზის საქციელს გმობდნენ. აიბენიზი ვერანაირად ვერ ახერხებდა მათი სიტყვების უგულებელყოფას, მარტოობაში სულ ტიროდა.
ოჯახის დანგრევის მიზეზი კი, ყოველდღიური ოჯახური პრობლემები, ცემა-ტყეპა იყო. აიბენიზის ქმარი ალკოჰოლიკი იყო, ყოველდღე სახლში მთვრალი მოდიოდა, ცოლს და შვილებს სცემდა. აიბენიზი რამდენადაც არ შეეცადა მის გამოსწორებას, ეს არ გამოვიდა. მან არამხოლოდ საკუთარი კომფორტისთვის, არამედ შვილების მომავლის გამო გადადგა ეს ნაბიჯი, რადგან ასეთ „მამასთან“ ვერ გაზრდიდა შვილებს. ნასვამი და მოძალადე მამისგან რა მაგალითს აიღებდა შვილი?! აიბენიზი ასეთ ცხოვრებას თუ გააგრძელებდა ოჯახური ტრაგედიის წინაშე დადგებოდა.
მაგრამ, სამწუხაროდ, ისევ ქალი იყო გმობის ადრესატი. აიბენიზს არ სურდა, მშობლებისთვის ტვირთი ყოფილიყო. ამიტომ მან გადაწყვიტა სახლის ქირაობა და ქალაქში გადასვლა საცხოვრებლად. მშობლებმა მას მხარი დაუჭირეს ამ ნაბიჯის გადადგმაში. აიბენიზმა ასევე იპოვა სამსახური, ალალი შრომით არჩენდა შვილებს და საკუთარ თავს. ამასობაში ის მშობლებთან სტუმრობდა. ზოგჯერ დედა, დეიდა ჯაჰანი, შვილიშვილებს სტუმრობდა. ბავშვები მოზარდები იყვნენ და დედისთვის დახმარების გაწევის გარდა, განათლებას არ ჩამორჩნენ.
გადიოდა დღეები და თვეები. ვინც დაგმო მისი განშორება, ინანა კიდეც. წლების განმავლობაში მათ სჯეროდათ განქორწინებული ქალების წინააღმდეგ თავიანთ ტვინებში ამოტვიფრული შხამიანი დამოკიდებულებისა, თუმცა სრულიად უშედეგოდ. რადგან აიბენიზმა ცხოვრების სწორი გზა აირჩია, ამაში მისი გარშემომყოფები დარწმუნდნენ და მათ შერცხვათ, რომ აიბენიზს უსამართლოდ მოექცნენ. როგორი გამძლე და თავგანწირული დედა და ქალიაო – ნელ-ნელა მიხვდნენ, რომ თუ ქალი სწორი გადაწვეტილებით განქორწინდა, ეს სირცხვილი არ არის. პირიქით, ეს არის გამოსავალი, ბრძოლაა სიცოცხლისთვის, საკუთარი ღირებულების დასაცავად.
ავტორი: დილარა ტახმაზოვა
