Çinarə Qocayeva
Niyə hər zaman qadın haqları deyillər. Qadın haqları, qadın haqları. Kişilərin haqları yoxdur?
Deyənlər var. Əlbəttə kişilərin də haqları var amma bu baxımdan yox! Bəs 13 yaşında bir qızı 31 yaşında biri ilə evləndirəndə kimin haqqını qorumalıyıq? Kişinin? Yoxsa 13 yaşında uşağın? Uşaq deyirəm hər hansı 18, 19 yaşında qız demirəm, diqqətlə oxu, bəli 13 yaşında uşaqdan gedir söhbət. Bəs bu 31 yaşında ki insan düşünmürmü görəsən kimlə evlənir? Ailəyə nə deyək? Pul bu qədər dəyərlidi məyər? Ata 36 yaşında uşağını verdiyi oğlan 31 yaşında. Nə vaxt axı nə vaxt ağıllanacaq bu bəzi insanlar? Heçmi vicdan yoxdu bu valideyinlərdə, yaxşı yerdi, pullu yerdi kəs səsini evlənəcən. Sənə yaxşı baxacaqlar, geyindirib yedizdirib içizdirəcəklər.
Bu həqiqətən olmuş bir hekayədir və biz buna səssiz qalırıq çünki bəzən qızlarımıza kömək etməyə gücümüz çatmır. Onlar qorxurlar çəkinirlər nə edəcəklərini bilmirlər, dayansın artıq bu mentalitet. Bəsdiyin bağlıyın bu sözləri burada uşaqların haqları var onların gözəl gələcəklərini yıxmayın öz əllərinizlə, onlar evlilik həyat nədir hələ bilməmişkən siz onları evləndirirsiz.
Buna nə qədər düzgün baxmalıyıq? Siz zorla bir uşağı ağlayaraq evləndirəcəksiz, bizdə buna susub səssizmi qalacıq? Əyər belə düşünürsüzsə səhvsiz! Əlbətdə buna səssiz qalmamalıyıq bir uşağın haqqını qorumaq onu zorakılıqdan çıxarmaq belə bizim üçün dəyərlidi. Qonşuda olsa, qohumluqda olsa, məktəbdə olsa, kənddə, şəhərdə və s. fərqi yoxdu xahiş edirəm bu zorakılığa göz yummayın, sizin susmağınız görübdə deməməyiniz birinin həyatını məhv edir.
———————-
ეს მენტალიტეტი უნდა შეიცვალოს!
ჩინარა კოჯაევა
რატომ ვსაუბრობთ მარტო ქალთა უფლებებზე, კაცებს არ აქვთ უფლება?
რა თქმა უნდა, აქვთ მაგრამ ამ მხრივ დაცვა მათ ნაკლებად სჭირდებათ. თუ 13 წლის გოგო დაოჯახდება 31 წლის ბიჭთან, ამ შემთხვევაში ვისი უფლება უნდა დავიცვათ? კაცის თუ 13 წლის ბავშვის? აქ საუბარი 13 წლის ბავშვზეა, 18-19 წლის გოგოზე კი არა. ეს 31 წლის კაცი არ ფიქრობს, ვისთან ქორწინდება? ოჯახზე რა ვთქვათ? ფული ასე მნიშვნელოვანია? ბავშვის მამა 36 წლისაა, საქმრო კი – 31-ის. როდის შეიცვლება ეს სიტუაცია? სინდისი არ აწუხებს მათ, რადგან შეძლებულია – უნდა გაყვეს. რადგან კარგი ცხოვრება გექნება, კარგი ტანსაცმელები…
ეს ისტორია ნამდვილად მომხდარია, ჩვენ კი ხმას ვერ ვიღებთ, რადგან ხანდახან ჩვენი ძალა არ ყოფნის დასახმარებლად. გოგონებს კი ეშინიათ, არ იციან, რა ქნან…
ეს მენტალიტეტი უნდა შეიცვალოს. ბავშვებს უფლებები აქვთ, თქვენ არ გაქვთ უფლება, მათ ოცნებები დაუნგრიოთ, ისინი ჯერ ბავშვები არიან და თქვენ მათ დაქორწინებას აიძულებთ.
ჩვენ ამაზე თვალი უნდა დავხუჭოთ? თუ თქვენ ბავშვს აიძულებთ ქორწინებას, ბავშვი ტირის. ამ შემთხვევაში ჩვენ უნდა გავჩუმდეთ? თუ ასე ფიქრობთ, ცდებით. ჩვენ ბავშვის უფლებები უნდა დავიცვათ. თითოეული ბავშვის უფლება ჩვენთვის მნიშვნელოვანია. არ აქვს მნიშვნელობა, ის ჩვენი მეზობელია, ნათესავია თუ – რომელიმე სკოლის მოსწავლე, თქვენც არ უნდა დახუჭოთ თვალი, რადგან თქვენი დუმილი ვიღაცის ცხოვრებას ანადგურებს.
