Xəbərlər

COVID-19 peyvəndini qəbul etmək nə üçün vacibdir, peyvənd təhlükəsizdirmi və bugünkü reallıqda üçüncü doza ilə peyvənd olunmağa nə qədər ehtiyac var?

18 Apr, 2022
Share
Tweet
Share

Gürcüstanda baş verən son hadisələr tez-tez düşündürür ki, ümumiyyətlə peyvənd olmaq zəruridirmi və artıq peyvənd olunmuşların üçüncü dozaya ehtiyacı varmı və əgər belədirsə, nə qədər?
Pandemiya əvvəlki dövrlə müqayisədə zəifləmiş kimi görünsə də, pandemiya ilə mübarizə üçün hələ də peyvəndlərə ehtiyac var. Təbii ki, ümumiyyətlə peyvənd olunmayanlar üçün bu məsələ daha az kəskin hesab edə bilər, lakin artıq iki dəfə peyvənd olunmuşlar üçün hazırkı reallıqda üçüncü peyvəndin dozasına ehtiyac varmı kimi suallar yaranır.
Tez-tez sual yaranır: COVID-19 peyvəndini almaq niyə vacibdir?
COVID-19 peyvəndi qəbul etmək COVID-19-a yoluxma riskinizi azaltmalı və sizi COVID-19-un ciddi fəsadlarından qorumalıdır. Peyvəndin əhaliyə təqdim edilməsində məqsəd insanları qorumaq, bu virusun yaratdığı xəstəliklər və ölüm hallarını azaltmaqdır.
Tez-tez sual yaranır: peyvənd təhlükəsizdirmi?
HSE vaksinləri yalnız müvafiq təhlükəsizlik və effektivlik standartlarına cavab verdikdə istifadə olunur. COVID-19 peyvəndinin inkişafı həmişəkindən daha sürətli olsa da, təklif olunan peyvənd təhlükəsiz və effektiv peyvəndin hazırlanması və təsdiqlənməsi üçün tələb olunan bütün standart mərhələlərdən keçdi. İstifadəsinə icazə verilməsi üçün, COVID-19 peyvəndi bütün klinik sınaqlardan və təhlükəsizlik testlərindən keçib, hansı ki, digər bütün lisenziyalı dərmanlar beynəlxalq təhlükəsizlik standartlarına uyğun olaraq keçir.
O:
– Klinik sınaqların bir hissəsi kimi minlərlə insan üzərində sınaqdan keçirilmişdir;
– Ciddi təhlükəsizlik, keyfiyyət və səmərəlilik standartlarına cavab verir;
– Tənzimləyici orqanlar tərəfindən təsdiqlənmiş və lisenziyalaşdırılmışdır.

Üçüncü dozaya gəldikdə, kim ki artıq iki dəfə peyvənd olunub
The Lancet-in son hesabatına görə dünya əhalisinin 16%-nin yaşadığı dünyanın ən zəngin ölkələrində tələb olunan miqdarda koronavirus peyvəndinin demək olar ki, 70%-i mövcuddur. ÜST-ün məlumatına görə yoxsul ölkələrdə isə peyvəndin cəmi 0,2% mövcuddur. Bu məlumatlara əsaslanaraq “The Economist” yazır ki, yoxsul ölkələrdə kütləvi peyvəndlənmə hətta 2024-cü ilə qədər başlamaya bilər. Bu halda söhbət sadecə ədalətdən getmir. Dünyada pandemiya hələ bitməyib. Koronavirusun yeni ştampları peyvənd çatışmazlığı səbəbindən kasıb ölkələrdə sürətlə yayılarsa, bu zəngin ölkələr üçün də yeni problemlər yarada bilər.
Üçüncü doza kimə lazımdır?
Koronavirus mutasiya nəticəsində strukturunu və xassələrini əhəmiyyətli dərəcədə dəyişməzsə, o zaman üçüncü doza yalnız immuniteti zəif olan insanlara məsələn, yaşlılara və dərman vasitəsi ilə immun sistemini saxlamağa məcbur olanlara lazım ola bilər. Bu nəticəyə iyunun sonunda RNT peyvəndlərinin istifadəsinin uzunmüddətli təsiri ilə bağlı xüsusi araşdırma aparan amerikalı alimlər gəliblər.
BioNTech və Pfizer şirkətinin məlumatına görə, onların hazırladıqları vaksinin qoruyucu təsiri peyvənddən altı ay sonra zəifləməyə başlayır.
Hər iki şirkətin birgə bəyanatında deyilir ki, “İsrail Səhiyyə Nazirliyinin dərmanın praktiki istifadəsi haqqında məlumat verdiyi kimi, vaksinin ikinci dozasından altı ay sonra infeksiya əleyhinə və simptomatik təsir azalıb”.
Pfizer və BioNTech-dən verilən açıqlamada, həmçinin mövcud məlumatlara əsaslanaraq, “tam peyvənddən sonra 6-12 ay ərzində üçüncü doza lazım ola biləcəyi” deyilir. “Eyni zamanda, hər iki əczaçılıq şirkəti əlavə inyeksiyanın „Delta Stabı” da daxil olmaqla, koronavirusun bütün məlum variantlarına qarşı ən yüksək səviyyədə qorunma təmin etdiyinə inanır.”
Peyvəndin üçüncü dozası necə təsir edəcək?
Əslində, peyvəndin ikinci dozası əlavə qoruyucu təsirə malikdir. Eyni virus bədənə daxil olarsa – ikinci bir enjeksiyon və ya infeksiya nəticəsində immun sistemi artıq patogeni bildiyi üçün daha güclü və daha sürətli cavab verir. Bu reaksiya ona görə baş verir ki, virus haqqında məlumat virusla ilk təmasda olan zaman yaddaş hüceyrələrində saxlanılır. Bu hüceyrələr antigeni tanıyır və patogeni məhv etmək üçün çox tez hərəkət edə bilirlər. Bu səbəbdən peyvəndin ikinci dozası çox vacibdir. Bəzi peyvəndlər məsələn, qızılca ömür boyu yalnız bir dəfə verilməlidir. Digərləri məsələn, tetanoz, hər on ildən bir təkrarlanmalıdır. Mövcud müzakirə göstərir ki, koronavirus vaksinlərinin uzunmüddətli təsirləri ilə bağlı mövcud məlumatlar çox məhduddur. Bunun iki səbəbi var. İlk növbədə, peyvənd edilmiş xəstələrin kateqoriyaları haqqında müxtəlif məlumatlar var – məsələn, yaşlılar və xroniki xəstəlikləri olan insanlar. Digər tərəfdən, peyvəndin uzunmüddətli təsirini göstərə biləcək hələlik heç bir məlumat yoxdur.
რატომ არის მნიშვნელოვანი COVID-19 ვაქცინის მიღება, არის თუ არა ვაქცინა უსაფრთხო და რამდენად საჭიროა დღევანდელ რეალობაში მესამე დოზით აცრა?
რაც შეეხება მესამე დოზას, მათთვის, ვინ უკვე ორჯერ ვაქცინირებულია
ცოტა ხნის წინ The Lancet–ში გამოქვეყნებული მონაცემების მიხედვით, მსოფლიოს უმდიდრესი ქვეყნები, სადაც პლანეტის მოსახლეობის 16% ცხოვრობს, კორონავირუსის ვაქცინის საჭირო რაოდენობის თითქმის 70%-ს ფლობენ. ჯანმო-ს მონაცემებით კი, ღარიბ ქვეყნებს ვაქცინის მხოლოდ 0,2%-ი აქვთ. ამ მონაცემების საფუძველზე, The Economist– ის თანახმად, მასობრივი აცრები ღარიბ ქვეყნებში, შეიძლება, 2024 წლამდე ვერც დაიწყოს. ამ შემთხვევაში, საქმე მხოლოდ სამართლიანობას არ ეხება. მსოფლიოში პანდემია ჯერ არ დასრულებულა. თუ კორონავირუსის ახალი შტამები ღარიბ ქვეყნებში ვაქცინის სიმცირის გამო სწრაფად გავრცელდა, ამან შეიძლება ახალ-ახალი პრობლემები მდიდარი ქვეყნებისთვისაც შექმნას.
ვის დასჭირდება მესამე დოზა?
თუ კორონავირუსი მუტაციის შედეგად თავის სტრუქტურასა და თვისებებს მნიშვნელოვნად არ შეიცვლის, მაშინ მესამე დოზა შეიძლება მხოლოდ დასუსტებული იმუნიტეტის მქონე ადამიანებს დასჭირდეთ, მაგალითად, ხანდაზმულებსა და მათ, ვინც იძულებულია, იმუნური სისტემა მედიკამენტებით შეინარჩუნოს. ამ დასკვნამდე ჯერ კიდევ ივნისის ბოლოს მივიდნენ ამერიკელი მეცნიერები, რომლებმაც რნმ ვაქცინების გამოყენების გრძელვადიან ეფექტზე სპეციალური კვლევა ჩაატარეს.
როდის სუსტდება ვაქცინის ეფექტი?
BioNTech-ისა და Pfizer-ის ვარაუდით, მათ მიერ შემუშავებული ვაქცინის დამცავი ზემოქმედება შესუსტებას აცრიდან ექვსი თვის შემდეგ იწყებს.
ორივე კომპანიის ერთობლივ განცხადებაში ნათქვამია, რომ „როგორც ისრაელის ჯანდაცვის სამინისტროს მიერ პრეპარატის პრაქტიკული გამოყენების მონაცემებზე დაყრდნობით გახდა ცნობილი, ინფიცირებისა და სიმპტომური მიმდინარეობის საწინააღმდეგო ეფექტი ვაქცინის მეორე დოზის გაკეთებიდან 6 თვის შემდეგ შემცირდა“.
ასევე Pfizer-ისა და BioNTech-ის განცხადებაში აღნიშნულია, რომ არსებული მონაცემების საფუძველზე შეიძლება ვივარაუდოთ, რომ „სრული ვაქცინაციიდან 6-12 თვის განმავლობაში მესამე დოზა გახდება საჭირო“. ამავდროულად, ორივე ფარმაცევტული კომპანია მიიჩნევს, რომ დამატებითი ინექცია კორონავირუსის ყველა ცნობილი ვარიანტისგან, მათ შორის „დელტა შტამის“ ჩათვლით, უმაღლესი დონის დაცვას უზრუნველყოფს“.
რა გავლენას იქონიებს აცრის მესამე დოზა?
რეალურად, დამატებით დამცავ ეფექტს აცრის მეორე დოზა იწვევს. თუ ორგანიზმში ხვდება იგივე ვირუსი – ვაქცინაციის მეორე ინექციის ან ინფიცირების შედეგად, მაშინ იმუნური სისტემა გაძლიერებულ და დაჩქარებულ პასუხს იძლევა, ვინაიდან ის პათოგენს უკვე იცნობს. ეს რეაქცია ხდება იმის გამო, რომ ვირუსის შესახებ ინფორმაცია ეგრეთ წოდებულ მეხსიერების უჯრედებში ვირუსთან პირველი კონტაქტისთანავე ინახება. ეს უჯრედები ანტიგენს ცნობენ და შეუძლიათ, პათოგენის გასანადგურებლად ძალიან სწრაფად იმოქმედონ. ამიტომაც აცრის მეორე დოზა ძალიან მნიშვნელოვანია. ზოგიერთი აცრა, როგორიცაა წითელა, ცხოვრებაში მხოლოდ ერთხელ უნდა გაკეთდეს. სხვა კი, მაგალითად ტეტანუსი, ყოველ ათ წელიწადში უნდა განმეორდეს. მიმდინარე დისკუსია ცხადყოფს, რომ კორონავირუსის საწინააღმდეგო ვაქცინების გრძელვადიანი ეფექტის შესახებ არსებული მონაცემები ძალიან შეზღუდულია. ამას ორი მიზეზი აქვს. პირველ რიგში, აცრილი პაციენტების კატეგორიების შესახებ სხვადასხვა ინფორმაცია არსებობს – მაგალითად, ხანდაზმულები და ქრონიკული დაავადებების მქონე პირები. მეორე მხრივ, ჯერჯერობით არ არსებობს მონაცემები, რომელიც შეიძლება ვაქცინის გრძელვადიან ეფექტზე მიუთითებდეს.

 

წყარო:https://www.google.com/url?sa=t&source=web&rct=j&url=https://www.hse.ie/eng/services/news/newsfeatures/covid19-updates/covid-19-vaccine-materials/covid-19-vaccine-translated-materials/information-and-aftercare-about-the-covid-19-vaccine-astrazeneca-georgian-.pdf&ved=2ahUKEwiI-pCAzYv3AhW6SPEDHcb8AWwQFnoECAYQAQ&usg=AOvVaw2YUCFH5d5p_M5xOjHGQhIz
#EU4Georgia #TeamEurope, #COVID19 #together

Saparini və benefisiarlarımızı gücləndirin!

Biz qadınların hüquqlarını qoruyur, zorakılıq və ayrı-seçkiliyə qarşı mübarizə aparır, qurbanlara kömək və qayğı göstəririk.

Bizim missiyamız ədalətli mühitin qurulmasına kömək etməkdir, çünki cəmiyyətin bütün üzvlərinin bərabər hüquqlara və bərabər imkanlardan istifadəyə layiq olduğuna inanırıq.
Bu missiyada bizə qoşulun!