Evlilik müqaviləsi nə vaxt, hansı formada və kimlər arasında bağlanılır?
Ər –arvad həm evlilik zamanı, həm də boşanma zamanı mülkiyyət hüquqlarını və öhdəliklərini müəyyən edən evlilik müqaviləsi bağlaya bilərlər. Yəni evlilik müqaviləsi evlənmədən əvvəl, evlilik zamanı, həmçinin boşanma zamanı da bağlana bilər. Gürcüstan Mülki Məcəlləsinin 1173 -cü maddəsinə əsasən, evlilik müqaviləsi həm evliliyin qeydiyyata alınmasından əvvəl, həm də qeydiyyatından sonra istənilən vaxr bağlana bilər. Əgər evlilik müqaviləsi evliliyin qeydiyyatından əvvəl qoyulubsa, bu təqdirdə evlilik müqaviləsi qeydiyyatdan sonra qüvvəyə minir.
Formaya gəldikdə isə, Mülki Məcəllənin 1175 -ci maddəsinə əsasən, evlilik müqaviləsi yazılı formada bağlanılır və notarius tərəfindən təsdiqlənməlidir. Yəni evlilik müqaviləsinin sadecə yazılı formada bağlanması kifayət deyil notarial qaydada da təsdiqlənməlidir.
Evlilik müqaviləsinin məzmunu/tərkibi.
Evlilik müqaviləsi həm mövcud, həm də gələcək əmlak üzərində bağlana bilər. Evlilik müqaviləsinə əsasən, ər -arvad birgə mülkiyyət üçün qanunla müəyyən edilmiş qaydanı dəyişə bilərlər. Ər -arvad, evlilik müddətində əldə etdikləri əmlak da daxil olmaqla, bütün əmlaklarını birləşdirə bilər (ümumi mülkiyyət) və ya bu birlikdən tamamilə və ya qismən imtina edə bilər və əmlaklarını ayrı-ayrı mülkiyyət kimi saxlaya bilər.
Evlilik müqaviləsi ilə dəyişdirilə və imtina edilməsi mümkün olmayan öhtəliklər.
Evlilik müqaviləsi, ər -arvadın qarşılıqlı vəzifəsini, valideynlərin övladlarına qarşı hüquq və vəzifələrini, aliment öhtəliyini və mübahisə yarandığı təqdirdə məhkəməyə müraciət etmək hüququnu məhdudlaşdıra bilməz. Müqavilədə həmçinin, həyat yoldaşlarından birini çətin vəziyyətdə qoyacaq şərtləri də nəzərdə tutula bilməz.
Evlilik müqaviləsi necə, hansı qaydada və hansı halda pozulur?
Evlilik müqaviləsi, həyat yoldaşlarının qarşılıqlı razılığı ilə istənilən vaxt dəyişdirilə və ya ləğv edilə bilər. Evlilik müqaviləsindən birtərəfli imtina edilməsinə icazə verilmir. Evlilik müqaviləsi boşandıqdan sonra ləğv edilir.
Evlilik müqaviləsinin şərtlərinin məhkəmə tərəfindən dəyişdirilməsi.
Həyat yoldaşının ərizəsinə əsasən, üzrlü səbəblər olduqda məhkəmə ər -arvadlardan birini son dərəcə əlverişsiz vəziyyətə salan nikah müqaviləsinin şərtlərini dəyişdirə bilər.
Müəllif: Ayhan Həsənov
——————–
საქორწინო ხელშეკრულება
როდის, რა ფორმით და ვის შორის ფორმდება საქორწინება ხელშეკრულება ?
მეუღლეებს შეუძლიათ, დადონ საქორწინო ხელშეკრულება, რომლითაც განისაზღვრება მათი ქონებრივი უფლებები და მოვალეობები როგორც ქორწინების განმავლობაში, ისე განქორწინებისას. ანუ ქორწინების ხელაშეკრულება შეიძლება დაიდოს როგორც ქორწინებამდე, ქორწინების განმავლობაში, ასევე განქორწინებისას. საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 1173-ე მუხლის თანახმად, საქორწინო ხელშეკრულება შეიძლება, დაიდოს როგორც ქორწინების რეგისტრაციამდე, ისე მისი რეგისტრაციის შემდეგ, ნებისმიერ დროს, იმ შემთხვევაში, თუ საქორწინო ხელშეკრულება, რომელიც დაიდო ქორწინების რეგისტრაციამდე, ძალაში შედის ქორწინების რეგისტრაციიდან.
რაც შეეხება ფორმას, სამოქალაქო კოდექსის 1175-ე მუხლის თანახმად, საქორწინო ხელშეკრულება იდება წერილობით და დასტურდება სანოტარო წესით. ანუ საქორწინო ხელშეკრულების მხოლოდ წერილობით დადება არაა საკმარისი და უნდა იყოს დადასტურებული სანოტარო წესით.
რა შინაარსს შეიძლება შეიცავდეს საქორწინო ხელშეკრულება?
საქორწინო ხელშეკრულება შეიძლება დაიდოს როგორც უკვე არსებულ, ისე მომავალში შეძენილ ქონებაზე. საქორწინო ხელშეკრულებით, მეუღლეებს შეუძლიათ, შეცვალონ მეუღლეთა საერთო საკუთრებისათვის კანონით დადგენილი წესი. მეუღლეებს შეუძლიათ, გააერთიანონ მთელი თავიანთი ქონება, რომელშიც ჩაირიცხება ქორწინების განმავლობაში შეძენილი ქონებაც (საერთო ქონება), ანდა მთლიანად ან ნაწილობრივ თქვან უარი ამგვარ გაერთიანებაზე და დაადგინონ თითოეულის წილობრივი ან განცალკევებული საკუთრება ქონებაზე.
მოვალეობები, რომელთა შეცვლაც საქორწინო ხელშეკრულებით დაუშვებელია
საქორწინო ხელშეკრულებით არ შეიძლება, შეიცვალოს მეუღლეთა ურთიერთრჩენის მოვალეობა, მშობლების უფლება-მოვალეობანი შვილების მიმართ, საალიმენტო მოვალეობანი და, დავის შემთხვევაში, სასამართლოში მიმართვის უფლება. ხელშეკრულებით ასევე არ შეიძლება გათვალისწინებულ იქნეს ისეთი პირობები, რომლებიც მძიმე მდგომარეობაში აყენებენ ერთ-ერთ მეუღლეს.
როგორ, რა წესით და რა შემთხვეევაში წყდება საქორწინო ხელშეკრულება ?
საქორწინო ხელშეკრულება შეიძლება შეიცვალოს ან შეწყდეს ნებისმიერ დროს, მეუღლეთა ურთიერთშეთანხმებით. ცალმხრივი უარი საქორწინო ხელშეკრულებაზე დაუშვებელია. საქორწინო ხელშეკრულება წყდება განქორწინებისას.
საქორწინო ხელშეკრულების პირობების შეცვლა სასამართლოს მიერ.
დაინტერესებული მეუღლის განცხადების საფუძველზე, პატივსადები მიზეზების არსებობისას, სასამართლოს შეუძლია, შეცვალოს საქორწინო ხელშეკრულების ის პირობები, რომლებიც უკიდურესად არახელსაყრელ მდგომარეობაში აყენებენ ერთ-ერთ მეუღლეს.
ავტორი:აიჰან გასანოვი
