“Sapari”-nin  benefisiarı Inqa Kapanadze, bu gün cəzaçəkmə müəssisəsini tərk etdi. Elektron qolbaqla uşaqlarının yanına qayıtması, uşaqlarının onun ən böyük marağı olduğunu təsdiq etmək üçün ona 3 instansiyadan və çətin yoldan keçmək lazım gəldi.

Inqa Kapanadzenin məsələsi “Saparanin” əks-səda doğuran məsələlərindən biridir. Dördüncü ildir ki, həyat yoldaşının yalan danışdığına görə, gənc qadın uşaqlara qarşı daimi zorakılıq maddəsi altında  5 saylı qadın cəzaçəkmə müəssisəsindədir. Həqiqətdə isə uşaqlara o deyil, həyat yoldaşı zorakılıq göstərirdi.  Lakin dözülməz təzyiq nəticəsində uşaqlar  analarının əleyhinə ifadə veriblər. Uşaqların verdiyi ifadəyə əsasən onlar anaları tərəfdən ciddi zorakılığa məruz qalırlarmış.

Inqa Kapanadze kömək üçün “Sapari” təşkilatına müraciət etdikdə o, artıq həbsdə idi.

“Sapari” çətin məsələ qarşısında dururdu. O həm qadının günahsız olduğunu,  həm də onun yoldaşının uşaqlara qarşı psixoloji manipulyasiya nəticəsində, ananı həbsə göndərmək presedentini təsdiq etməli idi.

Bir neçə şikayətnamə və “Sapari” hüquqşünaslarının tapdığı, zorakılığı təsdiq edən materialların təqdim edilməsindən sonra Prokurorluq  Inqa Kapanadzenin həyat yoldaşını həqiqi zorakı olaraq  tanıdı.

Məhkəmə proseslərində azyaşlı uşaqların olması da çox vacib idi.  Bundan sonra bir daha aydın oldu ki, həyat yoldaşı yalnız Inqa Kapanadzeyə deyil, daimi olaraq uşaqlara da zorakılıq göstərirmiş.

Bu ata tərəfindən uşaqlara qarşı sistematik şəkildə zorakılığın törədilməsi maddəsi ilə araşdırmanın aparılmasına təkan verdi. Zorakılıq edən şəxs tam şəkildə qadına və uşaqlara qarşı zorakılıq etdiyini qəbul etdi.

Ancaq buna baxmayaraq, Inqa Kapanadze yenə də cəzaçəkmə xidmət mərkəzində qalırdı.

O,  tez-tez  Gürcüstanın Ədliyyə  Nazirliyinə xahişlə müraciət edirdi ki, geridə qalan cəza hissəsini ev həbsində keçirsin. Həbs zamanı Inqa Kapanadzenin övladları tez-tez cəzaçəkmə müəssisəsində onu ziyarət edirdilər, bu isə azyaşlılar üçün psixoloji travma idi.

Dəyişən şəraitlərə baxmayaraq, yerli şura Inqa Kapanadzeyə 3 dəfə yox cavabını verdi və onun məsələsinin təfərrüatlarının araşdırmadı.

“Sapari” məhkum qadınların işlərini araşdıran yerli şuranın aldığı qərarı şikayət etdi. Tbilisi Şəhər Məhkəməsinə reallığı sübut etmək üçün çoxlu dəlillər təqdim edildi. Təqdim edilən dəlillərə əsasən Inqa Kapanadze üçün daxili, yəni ev həbsi  lazımı və mütləq idi. Azyaşlı uşağın təsdiq etdiyinə görə, onun üçün ən vacib məsələ anasının evə qayıtması idi.

Keçən ilin dekabrında Tbilisi Şəhər Məhkəməsi uşağın maraqlarını nəzərə alaraq “Saparinin” şikayətini tam şəkildə təmin etdi. Bu qərara əsasən,  Inqa Kapanadze yaxın günlərdə uşaqlarının yanına qayıda bilərdi.

Ancaq Cəzaçəkmə Departamenti məhkəmənin yuxarıda qeyd olunan qərarını əvvəlcə apellyasiya sonra isə ali məhkəməyə şikayət etdi. Bunun nəticəsində İnqanın sərbəst buraxılması son dərəcə təxirə salındı.

Ali məhkəmənin hakimi daxili həbslə azad etmə məsələsini müzakirə edərkən ən yaxşı təcrübədən istifadə etdi. O,  cəzaçəkən şəxsin uşaqlarının yanına özü gedərək, son dərəcə ehtiyyatla , psixoloqun iştirakı ilə onları danışdırdı. Ali məhkəmə sonuncu instansiya idi. Onun qərarına əsasən məhkum qadınların işlərini araşdıran yerli şuraya fərdi-hüquqi aktın verilməsi tapşırıldı ki, Inqa Kapanadze elektron qolbaq daşımaq şərti ilə həbsdən azad edilsin.

“Sapari”nin vəkili Eliso Ruxadze: “Bu məsələ nadir haldır ki, hökumət zorakılıq maddəsi ilə hər iki valideyni həbs edir. Həqiqəti araşdırmayaraq, azyaşlılara axtarış prosesində böyük travma verir. Bu işdə həqiqəti araşdırmağa məhkəmə yox deyir və biz məcburuq işi Avropa İnsan Haqları məhkəməsinə çıxaraq. Inqanın vaxtından əvvəl azad edilməsi son dərəcə vacib idi. Belə ki,  penitensiar xidmətə tez-tez azyaşlı uşaqların gəlməsi onlar üçün çox çətin və təhlükəlidir. Bu iş gürcü istintaqı üçün qara ləkədir. Inqa mütləq günahsız olduğunu və zorakılıq qurbanı olduğunu sübut edəcək. Təəssüfedici haldır ki, bu hadisədə gürcü ədaləti ona yardım etmir.

“Sapari” yenə də Inqa Kapanadzeni müdafiə etməyə davam edir.
“Sapari” təşkilatı  sözü gedən məsələni USAID/PROLoG-un dəstəyi ilə həyata keçirir.

———–

საფარის საქმე – ინგა კაპანაძე თავისუფალია!

საფარის ბენეფიციარმა ინგა კაპანაძემ დღეს სასჯელაღსრულებითი დაწესებულება დატოვა. მას 3 ინსტანცია და მძიმე გზა დასჭირდა იმისთვის, რათა დაემტკიცებინა, რომ ელექტრონული სამაჯურის მეშვეობით შვილებთან დაბრუნება მისი ბავშვების საუკეთესო ინტერესში შედიოდა.

ინგა კაპანაძის საქმე საფარის ერთ-ერთი ყველაზე გახმაურებული ქეისია. მეოთხე წელია, რაც ქმრის ცრუ დასმენის გამო, ახალგაზრდა ქალი სასჯელს ბავშვებზე სისტემატიური ძალადობის მუხლით იხდიდა, ქალთა #5 დაწესებულებაში. სინამდვილეში, ბავშვებზე მისი მეუღლე ძალადობდა, მაგრამ ამ უკანასკნელმა, ბავშვებზე გაუსაძლისი ზეწოლის შედეგად, მათ დედის წინააღმდეგ მიაცემინა ჩვენება, რომლის თანახმადაც, მათ მიმართ სასტიკი ძალადობა დედის მიერ იყო ჩადენილი.

როდესაც ინგა კაპანაძემ დახმარებისთვის საფარს მიმართა, იგი უკვე პატიმრობაში იმყოფებოდა.

საფარის წინაშე რთული ამოცანა იდგა: მას უნდა დაემტკიცებინა როგორც ქალის უდანაშაულობა, ასევე – მისი მეუღლის მხრიდან ჩადენილი მძიმე დანაშაული – ბავშვებზე ფსიქოლოგიური მანიპულირების შედეგად, მათი დედის პატიმრობაში გაშვების პრეცედენტი.

არაერთი საჩივრის, საფარის ადვოკატების მიერ მოპოვებული ძალადობის მამხილებელი მტკიცებულებების წარდგენის შემდეგ, პროკურატურამ ბრალი რეალურ მოძალადეს, ინგა კაპანაძის ქმარს, წაუყენა, ცოლის მიმართ განხორციელებულ ძალადობის ფაქტებზე.

სასამართლო პროცესებზე უაღრესად მნიშვნელოვანი აღმოჩნდა არასრულწლოვანი შვილების ჩვენება, რომლის თანახმადაც, ქმარი პერმანენტულად ძალადობდა არამხოლოდ ინგა კაპანაძეზე, არამედ – მათზეც.

ეს გახდა მამის მხრიდან შვილებზე სისტემატური ძალადობის მუხლით გამოძიების დაწყების საფუძველი. მოძალადემ სრულად აღიარა ცოლისა და შვილების წინააღმდეგ ჩადენილი ძალადობრივი ქმედებები.

თუმცა, მიუხედავად ამისა, ინგა კაპანაძე კვლავ რჩებოდა პენიტენციურ დაწესებულებაში.

პერიოდულად, იგი თხოვნით მიმართავდა საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს სპეციალური პენიტენციური სამსახურის ქალ მსჯავრდებულთა საქმეების განმხილველ ადგილობრივ საბჭოს, რომ სასჯელის მოუხდელი ნაწილი მისთვის შინაპატიმრობით შეეცვალათ; პატიმრობის პერიოდში, ინგა კაპანაძეს ინტენსიურად სტუმრობდნენ მისი არასრულწოვანი შვილები, რაც ძალზე სტრესული გამოცდილება იყო ბავშვებისთვის.

მიუხედავად შეცვლილი გარემოებებისა, მსჯავრდებულ ინგა კაპანაძეს ადგილობრივმა საბჭომ ამაზე 3-ჯერ უთხრა უარი და არ გამოიკვლია საქმის არსებითი გარემოებები.

საფარმა გაასაჩივრა ქალ მსჯავრდებულთა საქმეების განმხილველი ადგილობრივი საბჭოს გადაწყვეტილებები. თბილისის საქალაქო სასამართლოში წარდგენილ იქნა არაერთი მტკიცებულება, რომელიც ადასტურებდა, რომ ინგა კაპანაძის მიმართ შინაპატიმრობის გამოყენება დროული და აუცილებელი იყო, მისივე არასრულწლოვანი შვილების საუკეთესო ინტერესებისათვის. დაიკითხა არასრულწლოვანი მოწმე, რომელმაც დაადასტურა, რომ მისთვის ყველაზე მეტად მნიშვნელოვანი დედის შინ დაბრუნება იყო.

გასული წლის დეკემბერში, თბილისის საქალაქო სასამართლომ გაითვალისწინა ბავშვის საუკეთესო ინტერესი და სრულად დააკმაყოფილა საფარის სარჩელი; ამ გადაწყვეტილებით, ინგა კაპანაძეს შესაძლებლობა ეძლეოდა, უახლოეს დღეებში დაბრუნებოდა შვილებს.

თუმცა, სასჯელაღსრულების დეპარტამენტმა სასამართლოს ზემოთხსენებული გადაწყვეტილება ჯერ სააპელაციო სასამართლოში გაასაჩივრა, შემდეგ კი – უზენაეს სასამართლოში. ამის შედეგად, უკიდურესად გაჭიანურდა ინგას გათავისუფლების ვადა.

უზენაესი სასამართლოს მოსამართლემ შინაპატრიმრობით გათავისუფლების საქმის განხილვისას გამოიყენა საუკეთესო პრაქტიკა. იგი მსჯავრდებულის არასრულწლოვან შვილებთან თავად მივიდა და ძალიან დიდი სიფრთხილით, ფსიქოლოგის მონაწილეობით, გამოკითხა არასრულწლოვნები; უზენესი სასამართლო ბოლო ინსტანცია იყო, რომლის გადაწყვეტილების შემდეგ, ქალ მსჯავრდებულთა საქმეების განმხილველ ადგილობრივ საბჭოს დაევალა, გამოეცა ინდივიდუალურ-სამართლებრივი აქტი, რათა ინგა კაპანაძეს შესაძლებლობა ჰქონოდა, შინაპატიმრობის ე. წ. ელექტრონული სამაჯურის მეშვეობით თავი დაეღწია ციხისათვის.

ელისო რუხაძე, საფარის ადვოკატი: “ძალადობის ეს საქმე არის ერთადერთი ქეისი, როდესაც სახელმწიფომ ძალადობის მუხლით ორივე მშობელი დააკავა, არ გამოარკვია სიმართლე და ბავშვებს გამოძიების პროცესში უდიდესი ტრავმა მიადგათ. ამ საქმეში სიმართლის გამოვლენაზე ქართული გამოძიება და სასამართლო უარს ამბობს და იძულებულნი ვართ, საქმე წავიღოთ ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოში. ინგას დროზე ადრე გათავისუფლება სასიცოცხლოდ აუცილებელი იყო პირველ რიგში მისი არასრულწლოვანი შვილებისათვის, რადგან პენიტენციურ დაწესებულებაში დედასთან შეხვედრა მათ ტრავმულ გამოცდილებას კიდევ უფრო ამძიმებდა. ეს საქმე არის შავი ლაქა ქართული გამოძიებისთვის. აუცილებლად დაამტკიცებს ინგა, რომ ის იყო ძალადობის მსხვერპლი და მას დანაშაული არ ჩაუდენია. სამწუხაროა, რომ ამაში მას ქართული მართლმსაჯულება არ ეხმარება“.

საფარი კვლავ განაგრძობს ინგა კაპანაძის დაცვას.

“საფარი” აღნიშნულ საქმეს USAID/PROLoG-ის მხარდაჭერით აწარმოებს.