Ellada Rızayeva
Qadın olmağın asan olduğu bir cəmiyyət yoxdur..Bütün cəmiyyətlərdə qadın olmaq,bitməyən bir mübarizə mənasına gəlir. Mənim yaşadığım cəmiyyətdə isə bu, mübarizə daha doğulmadan başlayır.Hərşey bu cümləylə başlar, qızdırsa doğma!…Daha ana bətnindəykən istənməyən evlad olmaq isə, qizlarin həyata 0-1 məğlub başlamasının başlanğicidır.Bu məğlubiyyət,elə dərindir ki, əgər çox güclü deyil və mübarizə aparmaq qabiliyyətin yoxdursa,həyatın boyu məğlub olmağa məcbursan…!
Həyatın sonrakı mərhələlərində nələr olduğunu,bilmək istəyirsinizsə bu hərbirimiz üçün, aydındır hər etapda bir xal daha itirirsən…Daha,uşaqkən qadının hərzaman ikinci planda olduğu və yaxud da tamamən dəyərsiz oldugunu, yeridər qızının beyninə, yenə həmin dəyərlərlə böyümüş bir qadın „Ana“.Sən qızsan, az danış, Sən qızsan sənə olmaz,o oğlandı nə etsə yeri var və.s.Daha uşaqkəndən dəyərsizlik hissini qəbul etməyə məcbur qalarsan, hansiki ömür boyu səni təqib edəcəkdir…
Yeniyetməlik dövründə,qız uşaqlarının yanında elmdən təhsildən danışanana çox da rast gəlmədim…On dörd,on beş yaşında qızların yanında, evlilikdən danişa-danişa ,həyatda qazanıla bilinəcək tək nailiyyətin biraz imkanlı biriylə evlənmək olduğunu yerləşdirirlər balaca uşaqların beyninə və ən pisidə nədir bilirsizmi bu uşaqlar bunun onlar üçün doğru qərar olduğuna inanmaları…
Erkən evlilik, xəyal qırıqlıqlarının başladığı bir devirdir. Yaşanmamış uşaqlıq və gənclik, suya düşən xəyallar,həyatın çətinlikləri, bir şəkildə,ömrünün sonunadək hər addımda səni izləməyə davam edər..
Bir valdeyinin uşağına verə biləcəyi en pis həyat tərzidir onu erkən yaşda evləndirmək…Valdeyin uşağa gələcək verməlidir, gələcəyini əlindən almamalır…Həyatda, ən güvənilir varlıqlar olan valdeyinlər tərəfində, arzularının puç olması bir qız uşağının yaşaya biləcəyi ən böyük travmadır.
Yuxarıda yazılan hekayələr, mənim ətrafımdakı qadınların əksəriyyətinin yaşadığı, onlar üçün sıradan mənim üçünsə qəbul edilməz bir gerçəklikdir…
Uşaqlıqdan, bəri ətrafımda gördüyüm, həyata məğlub olmuş o qadınlara bənzəməmək üçün, mübarizə aparıram və aparmağa da davam edəcəm, çünki mən bir savaşcıyam və bütün qadınların da savaşcı olduğuna inanıram…
Həyatın anlamı, məğlub olmaqda deyil, vaz keçməməkdədir…
თავიდანვე წაგებული სტარტი
ელადა რიზაევა
ქალად ყოფნა არც ერთ საზოგადოებაში არ არის მარტივი… მეტ-ნაკლებად ყველგან, ქალად ყოფნა დაუსრულებელ ბრძოლას ნიშნავს. იმ საზოგადოებაში კი, სადაც ჩვენ ვცხოვრობთ, ბრძოლა ჩასახვიდანვე გვიწევს.
ყველაფერი იმით იწყება, რომ თუ გოგოა, ადამიანადაც არავინ მიიჩნევს. როცა ჩასახვიდანვე არასასურველი ბავშვი ხარ, ე. ი. ნულით ერთით წაგებით იწყებ ცხოვრებას. ეს არის წაგების ყველაზე ღრმა ფორმა და თუ არ ხარ საკმაოდ ძლიერი და ბრძოლისუნარიანი, იძულებული ხარ, ცხოვრების ბოლომდე წაგებულმა იარო.
ალდიდად არც გაინტერესებთ, რა ხდება ცხოვრების შემდგომ ეტაპებზე, რადგან ეს ისედაც ყველასთვის ცხადია – თითოეულ ეტაპზე ერთ ქულას კარგავ. ბავშვობიდანვე გოგოს ასწავლიან, უმნიშვნელო და მეორეხარისხოვანი ხარო. ამას ის დედა ასწავლის, რომელიც იგივე წესებით არის გაზრდილი. „გოგო ხარ, ნაკლებად ისაუბრე“, „შენ გოგო ხარ, შენთვის არ შეიძლება“, „ეს ბიჭია და მისთვის ყველაფერი შეიძლება“ და ასე დაუსრულებლად… ჩვენც იძულებულნი ვართ, მივიღოთ მეორეხარისხოვნის სტატუსი, რომელიც ცხოვრების ბოლომდე მიგვყვება.
ძალიან იშვიათია ისეთი გოგოები, რომლებიც მოზარდობის ასაკში განათლებაზე საუბრობენ. 4-15 წლის გოგონებმა იმდენი ისაუბრეს ოჯახის შექმნაზე, რომ ბოლოს დარწმუნდნენ: ცხოვრებაში მისაღწევი ერთადერთი წარმატება არის შეძლებულ ბიჭთან ოჯახის შექმნა. ეს ბავშვებიც დარწმუნდებიან, რომ ეს არის მათთვის სწორი.
ნაადრევი ქორწინება იმედგაცრუების დასაწყისია. ჩამწარებული ბავშვობა, რომელიც ბავშვად ვერ გაატარე, არც ახალგაზრდობის პერიოდი შეგრგებია, – იმედგაცრუებები ცხოვრების ბოლომდე თან გახლავს…
ყველაზე ცუდი ცხოვრების წესი, რომელსაც მშობელი შვილს თავს ახვევს, ადრეულ ასაკში ქორწინებაა. მშობელმა ბავშვს ცხოვრება უნდა აჩუქოს და არა – წაართვას. ცხოვრებაში მშობლების – ყველაზე საიმედო ადამიანების მხრიდან, ოცნებების წყალში ჩაყრა შვილს ყველაზე დიდ ტრავმას აყენებს…
ზემოთ მოყვანილი ისტორიები ჩემ ირგვლივ ქალებს გაუვლიათ, მაგრამ ჩემთვის ეს მიუღებელი რეალობაა…
ბავშვებიდან ვიბრძვი, რომ ჩემ გარშემო წაგებულ ქალებს არ დავემსგავსო და ასეც გავაგრძელებ, რადგან მე ვარ მებრძოლი და მჯერა, რომ ყველა ქალი მებრძოლია.
ცხოვრების არსი წაგებაში კი არა, ბრძოლაშია!
