Cəmiyyətin hər bir üzvünün digərindən fərqli olması “İki vur iki dörd” kimi məlum məsələdir. Hərkəs fərqli xüsusiyyətlərə, fərqli inanclara sabibdir. Hərkəs həyata fərqli pəncərədən baxır. Ancaq, bütün bunlara baxmayaraq cəmiyyətin hər bir üzüvü bir-biri ilə tolerant formada yaşamalı, onun: dininə, dilinə, irqinə, inancına görə xor baxmammalıdır.
Tolerantlıq bir növ insan hüquqları, onların necə ki beynəlxalq səviyyədə elə də dövlət və cəmiyyət içində hərşeydən üstün tutulması, onların relalizaçiasında müdaxilə və ya diskriminasiyaya məruz qalmamsı ilə əlaqədardır. Hamımız eyni dili danışmırıq, eyni irqə mənsub deyilik. Ola bilər ki, inancımız, əqidəmiz, mədəniyyətimiz fərqlidir. Böyüdüyümüz ailə və cəmiyyət, həyata baxdığımız pəncərə müxtəlifdi. Ancaq bunlara baxmayaraq hamımız eyni dünyada yaşayırıq. Buna görə də hamımız tolerant olaraq birlikdə yaşamağı bacarmalıyıq.
Tolerantliğın bir cəmiyyətdə tam formalaşmağı üçün ən vacib şərtlərdən biri insanların təməl hüquq və azadlıqlarına hörmətlə yanaşmaqdır. Tolerantlıq ancaq o zaman formalaşır ki, əgər insan azadlıqları və hüqüqları dövlət və konstitusiya səviyyəsində təsdiq, və qəbul olunub və onların realizaçiasında demokratik cəhətdən heç məhdudiyyətə məruz qalmır.
Hər bir demokratik ölkədə ölkənin ali qanunu olaraq konstitutsiya qəbul olunur. Gürcüstanın da ali qanunu olaraq Gürcüstan konstitusiyası qəbul olunur. Gürcüstan kanustusiyasının 14, 16 v.s maddələrində nəzərdə tutulan “Bərabərliq hüququ” və”Din azadlığına” dövlət və ya cəmiyyətin hər hansı bir üzvü tərfindən müdaxilə tolerantlığın beynəlxalq səviyyədə qəbul olunmuş təməl princiblərinə zidd olaraq qəbul olunur.
Günümüz reallığında insanın hüquq və azadlığıarının sadecə kağız üzərində yox qanun səviyyəsində də ən üstt səviyyədə tutulan ölkələr də digər ölələrlə müqasiyyədə, tolerantlığın hiss olunacaq dərcədə daha inkişaf etmiş olduğunu görə bilərik. Cəmiyyərin hər hansi bir üzvünün, hər hansi bir xüsusiyyətinə görə disqriminasiyaya məruz qalmağı, cəmiyyət tərəfindən məsafə qoyulmağı, kənərlaşdırılmağı həmin cəmiyyətdə yaşam standartlarına çox mənfi təsir edir.
Sadecə nəzərdə tutmali və bunu heç vaxt yaddan çıxarmamalıyıq ki, şəxsi həyat toxunulmazdır. Hərkəs, cəmiyyətin hər bir üzvü digərinin hüquq və azadlıqlarına hörmətlə yanaşmalı və onları olduqları kimi qəbul etməldir. Yaddan çıxarmayaq ki, hər bir individ elə və ya belə bir birindən fərqlənir. Bəziləri biraz, bəziləri çox. O, sənə necə fərqli gəlirsə, sən də onun üçün bir o qədər fərqlisən. O, səni olduğun kimi qəbul edə bilirsə, sən də edə bilərsən. Biz bunu bacara bilərik.
Müəllif: Ayhan Həsənov
————————————————
ტოლერანტობა არის…
საზოგადოების ერთი წევრის მეორისგან განსხვავებულობის მიღება, ისე, როგორც „ორს მივუმატოთ ორი – ოთხი“ უდავო საკითხია. ყველას განსხვავებული მახასიათებელი და რწმენა აქვს. ცხოვრებას ყველა განსხვავებული ფანჯრიდან უყურებს. თუმცა, მიუხედავად ამ ყველანაირი განსხვავებულობისა, საზოგადოების თითოეულმა წევრმა ერთმანეთთან ტოლერანტულად უნდა იცხოვროს, სხვას თავისი რწმენიდან, ენიდან, წარმომავლობიდან ანდა რელიგიიდან გამომდინარე არ უნდა შეხედოს.
ტოლერანტობა, ისევე, როგორც ადამიანის უფლებები, როგორც საერთაშორისო დონეზე, ასევე საზოგადოების შიგნით ყველაზე მაღლა უნდა იდგეს და მის რეალიზაციაზე გავლენის მოხდენა დაუშვებელი უნდა იყოს. ყველა არ ვსაუბრობთ ერთსა და იმავე ენაზე, არ ვართ ერთი და იგივე წარმომავლობის. შესაძლებელია, რომ რწმენა, კულტურა განსხვავებული გვქონდეს. ოჯახი, სადაც ვართ გაზრდილები და ფანჯარა, საიდანაც ცხოვრებას ვუყურებთ, ესეც კი განსხვავებულია. ამ ყველაფრის მიუხედავად, ყველანი ერთსა და იმავე პლანეტაზე ვცხოვრობთ. ამიტომაც, ყველამ ტოლერანტობის საფუძველზე უნდა შევძლოთ ერთობლივი ცხოვრება.
ტოლერანტობა – საზოგადოების სრულყოფილი ჩამოყალიბებისთვის ყველაზე მნიშვნელოვანი კრიტერიუმია და ადამიანების უნივერსალური უფლებებისა და თავისუფლების პატივისცემაა. ტოლერანტობა მხოლოდ მაშინ ყალიბდება, როდესაც ეს თავისუფლება და უფლებები განმტკიცებულია კონსტუტუციის დონეზე და მის რეალიზებაში არ არსებობს არანაირი შეზღუდვა.
ყველა დემოკრატიულ ქვეყანაში კანონი კონსტიტუციის სახითაა ჩამოყალიბებული და მიღებული. საქართველოშიც, უნივერსალურ კანონი კონსტიტუციაა და კონსტიტუციის მე-14, მე-16 და სხვა პუნქტების მიხედვით, ნაგულისხმევია „თანასწორობის უფლება“ და „რელიგიის თავისუფლება“. შესაბამისად, სახელმწიფოს ანდა საზოგადოების რომელიმე წევრის მხრიდან ამის წინააღმდეგ გადადგმული ნაბიჯი ამ კანონის დარღვევაზე მეტყველებს.
დღევანდელ რეალობაში, სხვადასხვა ქვეყენაში ადამიანის უფლებები და თავისუფლება კანონს სცდება ხოლმე. საზოგადოების რომელიმე წევრის რომელიმე მახასიათებლიდან გამომდინრე მისი დისკრიმიანცია, საზოგადოების მხრიდან მისი გარიყვა, განცალკავება – საზოგადოებაში ერთობლივი ცხოვრების სტანდარტებთან წინააღმდეგობაში მოდის და მასზე უარყოფით გავლენას ახდენს.
ამას ყოველთვის ყურადღება უნდა მივაქციოთ და არასდროს არ უნდა დაგვავიწყდეს, რომ ადამიანის პირადი ცხოვრება ხელშეუხებელია. ყველამ პატივი უნდა სცეს საზოგადოების თითოეული წევრის თავისუფლებასა და უფლებებს და ყველა სხვა ადამიანი უნდა მივიღოთ ისეთი, როგორიც არის. ასევე, არ უნდა დაგვავიწყდეს ისიც, რომ ინდივიდები ერთმანეთისგან განსხვავდებიან, ზოგი ცოტათი, ზოგი – მეტად. როგორც ის შენ გიღებს ასეთ გასხვავებულს, შენც უნდა მიიღიო ის, როგორიც არის. ჩვენ ეს შეგვიძლია!
ავტორი: აიჰან ჰასანოვი
