Blog-lar

Vətən dili

Bizim boş vaxtımız olanda həmişə böyüklərimizə suallar veririk, çüki nənə-babanın verdikləri cavablar hər zaman çox maraqlıdır. Bir gün növbəti sual cavablardan birində nənəmə sual verdim:

– Nənə! siz babamnan orta məktəbi bitirmisiniz ancaq gürcü dilində bir cümlə belə bilmirsiniz, Nəyə görə? Mən bu sualı soruşanda elə bil nənəmin yaralı yerinə toxundum və nənəm mənə dediki:

– Qızım biz orta məktəbi oxuyanda gürcü dərsi 6-cı sinifdən başlayardı onda da həftədə bir dərs, ancaq hərfi, yazmağı və oxumaqı öyrədirdilər. Məktəbimizdə sadəcə bir gürcü məllim vardı, bəzən isə gürcü dərsimiz boş keçirdi. Bizə məktəb illərimizdə vətənimizin tarixini, ədəbiyatını, coğrafıyasını və mədəniyətini öyrətmirdilər. Bizdə ona görə vətənimiz haqda heç bir məlumat bilmirik.

Qızım bu gündə bunun əziyətini çəkirik, biz savet dövründə yaşadığımıza görə bizə rus dilini öyrədirdilər, bizdə rus dilinə daha çox üsdünnük verirdilər, bizə dünya tarixini,ədəbiyatını, coğrafıyasını və mədəniyətini öyrədirdilər vətənimizinkinisə yox.

Biz o vaxtları dil tərəfindən əzziyət çəkmirdik, çünkü o vaxtlar hara getsək rus dilində danışırdıq və bizi qəbul edirdilər. İndiysə gürcüstan vətəndaşı olmağımıza rağmen əziyyət çəkirik, öz ağrılarımızı dərtlərimizi belə həkimə çatdıra bilmirik çünkü gürcü dilini bilmirik. Ona görədə qızım hər bir insan öz vətəninin dilini bilməlidi.

Nənəmin dediyi bu sözlər beynimə bir güllə kimi dəydi və onunda dediyikimi vətənimin dilini (gürcü dilini) çox yaxşı öyrənməliyəm,  gürcü dilini əlimdən gələcəyi qədər yaxşı bilməliyəm.

Qeyd: Gürcüstanda 233 min etnik azərbaycanlı yaşayırç bu isə ümumi Gürcüstan əhalisinin təxminən 7 faizini təşkil edir. Etnik azərbaycanlıların böyük hissəsi Kvemo Kartli regionunda yaşayırlar. Müxtəlif səbələrdən dolayı qeyd olunan sayın böyük qismi dpvlət dili olan gürcü dili bilmirlər. araşdırmalara əsasən etnik azərbaycanlıların sadəcə 13,7 faizi ölkədə ba. Verən hadisələr haqqında məumat ala bilirlər, ancaq Azərbaycanda gündəlik baş verən hadisələrin 71,6 faizindən xəbərləri olur.

Müəllif:Aysel Qurbanova

——————————

სამშობლოს ენა

როდესაც თავისუფალი დრო გვაქვს, უფროსებს ვუსვამთ კითხვებს, რადგან ბებია-ბაბუის მიერ გაცემული პასუხები ყოველთვის საინტერესოა. ერთხელ, როდესაც მომდევნო კითხვა-პასუხის დღე დადგა, ბებოს ვკითხე:

– ბებო! შენ და ბაბუას საშუალო სკოლა რომ დამთავრებული გაქვთ, რატომ არ ფლობთ ქართულ ენას?

კითხვა რომ დავსვი, ბებოს ტკივილი შევნიშნე. მან მძიმედ მიპასუხა:

– შვილო, ჩვენ როდესაც საშუალო სკოლაში ვსწავლობდით, ქართული ენა მხოლოდ მე-6 კლასიდან ისწავლებოდა, ისიც კვირაში ერთხელ. მხოლოდ ანბანის წერას და კითხვას გვასწავლიდნენ. სკოლაში მხოლოდ ერთი ქართულის მასწავლებელი გვყავდა და ზოგჯერ გაკვეთილები არც ტარდებოდა. სკოლაში ჩვენივე სამშობლოს გეოგრაფიას, ისტორიას, ლიტერატურასა და კულტურასაც კი არ გვასწავლიდნენ. ამიტომაც, დღეს სამშობლოზე არ ვფლობთ ისტორიულ ცოდნას.

დღეს კი ამის სიმძიმით ვცხოვრობთ. საბჭოთა კავშირის დროს რადგან ვცხოვრობდით, ყველა მხოლოდ რუსულ ენას სწავლობდა, რუსულ ენას აძლევნენ უპირატესობას, რუსეთის და მსოფლიო ისტორიას, გეოგრაფიასა და კულტურას გვასწავლიდნენ, მაგრამ ჩვენისას – არა.

იმ დროს ენის კუთხით პრობლემები არ გვქონდა და მიმღებლობაც იყო ჩვენ მიმართ. სადაც არ წავიდოდით, რუსულად ვსაუბრობდით. ახლა კი საქართველოს მოქალაქეობის მიუხედავად, ვწვალობთ. ექიმთან წასვლის დროსაც კი ვერ გადმოცვემთ დაავადების სიმპტომებს, ვერ ვუხსნით მას, რა გვიჭირის, რადგან ქართულს არ ვფლობთ. ამიტომაც, ჩემო გოგო, ყველა უნდა ფლობდეს საკუთარი სამშობლოს ენას…

ბებოს მიერ ნათქვამი ეს სიტყვები ჩემს ტვინში ტყვისავით შემოიჭრა. როგორც მანაც აღნიშნა, აუცილებლად ძალიან კარგად უნდა ვისწვალო ქართული ენა.

შემიშვნა: საქართველოში 233 ათასი ეთნიკური აზერბაიჯანელი ცხოვრობს, რაც საქართველოს მოსახლეობის თითქმის შვიდი პროცენტია.  მათი უმრავლესობა კომპაქტურად საქართველოს სამხრეთ-აღმოსავლეთით, ქვემო ქართლის რეგიონში ცხოვრობს. უმეტესობამ სახელმწიფო ენა, ქართული, არ იცის და ამას თავისი მიზეზები აქვს. აღმოჩნდა, რომ ეთნიკური აზერბაიჯანელების მხოლოდ 13.7 პროცენტი იღებს ინფორმაციას საქართველოში მიმდინარე მიმდინარე მოვლენებზე. და ეს მაშინ, როდესაც აზერბაიჯანის ყოველდღიურ ამბებს 71.6 პროცენტი ეცნობა…

ავტორი: აისელ კურბანოვა