🟤 Ամեն տարի` հունիսի վերջին կիրակի օրը Ախալքալաքի շրջանի Օլավերդ գյուղում նշվում է հայ զորահրամանատար Անդրանիկ Օզանյանի տոնը։ Անդրանիկ Օզանյանը հայ զորավար էր։ Անդրանիկը ամենահայտնի ֆիդայիներից էր և հայ ազգային – ազատագրական շարժման առաջատար դեմքերից։ 19-րդ դարի վերջից մինչև 20-րդ դարի սկիզբը եղել է Հայաստանի անկախության համար պայքարող, ուժերի գլխավոր ղեկավարներից։
🟤 Գյուղացիները նշում են, որ Անդրանիկ Օզանյանի տատիկն իրենց գյուղից էր։ Նրանք գաղթել են Արևմտյան Հայաստանի Էրզրումի նահանգի Երկար Մասուր գյուղից, որից հետո բնակություն են հաստատել Օլավերդ գյուղում։ Այդ իսկ պատճառով` Օլավերդիում հարգում են նրա հիշատակը:
🟤 Անդրանիկ Օզանյանի կիսանդրին արդեն 33 տարի է, ինչ կանգնեցված է գյուղում։ Տոնը նշվում է 1989 թվականից՝ կիսանդրիի տեղադրումից հետո։
🟤 Ֆեդայինի կիսանդրին կանգնեցրել է համագյուղացի Գևորգ Մարտիրոսյանը, ով հետաքրքիր պատմություն ունի. Գևորգ Մարտիրոսյանի արմատները գալիս են Վան Մարտիրոսյանների տոհմից։ 1915 թվականի պատերազմի ժամանակ թուրքերը գրեթե ամբողջությամբ ոչնչացրել են իրենց նշանավոր տոհմի անդամներին, իսկ Զորավար Անդրանիկի օգնությամբ քանդակագործի տատիկը կարողացել է անցնել Արաքս գետը և փախչել։ Գյուղում կանգնեցված է Զորավար Անդրանիկի կիսանդրին՝ ի նշան երախտագիտության։
🟤 Անդրանիկի օրը սկսվում է ֆուտբոլային հանդիպումներով։ Տոնից առաջ Օլավերդցիները ֆուտբոլային հանդիպման են հրավիրում գյուղական տարբեր ֆուտբոլային թիմերի, իսկ եզրափակիչի մասնակիցները՝ հանդիպում են միմյանց տոնի օրը:
🟤 Անդրանիկի տոնին միանում են են տարբեր գյուղերից։ Այդ օրը գյուղում իսկական տոն է դառնում։ Տարբեր տեղերից վաճառականներ են գալիս, շուկա է կազմակերպում։ Գյուղի բնակիչները այդ օրը համերգ են կազմակերպում, որին մասնակցում են գյուղի երիտասարդները: Նրանք կատարում են հայրենասիրական երգեր և ազգագրական պարեր։
———————–
ანდრანიკის დღე 📜
ავტორი ეთერა აბელიან
🟤 ყოველწლიურად, ივნისის ბოლო კვირას, ახალქალაქის რაიონის სოფელ ოლავერდში, სომეხი სამხედრო მეთაურის ანდრანიკ ოზანიანის დღესასწაულს აღნიშნავენ. ანდრანიკ ოზანიანი სომეხი სამხედრო ლიდერი იყო. ანდრანიკი იყო ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი ფედაინი და სომხური ეროვნულ-განმათავისუფლებელი მოძრაობის წამყვანი მოღვაწე. მე-19 საუკუნის ბოლოდან მე-20 საუკუნის დასაწყისამდე, ის იყო სომხეთის დამოუკიდებლობისთვის მებრძოლი ძალების ერთ-ერთი მთავარი ლიდერი.
🟤 სოფლის მოსახლეობა აღნიშნავს, რომ ანდრანიკ ოზანიანის ბებია მათი სოფლიდან იყო. დასავლეთ სომხეთის, ერზურუმის პროვინციის სოფლიდან, ერკარ მასურიდან, გადმოსახლდნენ, რის შემდეგაც სოფელ ოლავერდში დასახლდნენ. ამიტომ სცემენ პატივს მის ხსოვნას ოლავერდში.
🟤 ანდრანიკ ოზანიანის ბიუსტი სოფელში 33 წელია, აღმართულია. აღვნიშნავ, რომ დღესასწაული ბიუსტის დამონტაჟების შემდეგ, 1989 წლიდან, აღინიშნება.
🟤 ფედაინის ბიუსტი თანასოფლელმა გეორგ მარტიროსიანმა დადგა, რომელსაც საინტერესო ამბავი აქვს. გეორგ მარტიროსიანის ფესვები ვან მარტიროსიანთა დინასტიიდან მოდის. 1915 წლის ომის დროს, თურქებმა თითქმის მთლიანად გაანადგურეს მათი გამოჩენილი დინასტიის წევრები და გენერალ ანდრანიკის დახმარებით, მოქანდაკის ბებიამ შეძლო მდინარე არაქსის გადალახვა და გაქცევა. სწორედ მადლიერების ნიშნად სოფელში დგას გენერალ ანდრანიკის ბიუსტი.
🟤 ანდრანიკის დღე საფეხბურთო მატჩებით იწყება. დღესასწაულის წინ, ოლავერელები ფეხბურთის მატჩზე იწვევენ სხვადასხვა სოფლის საფეხბურთო გუნდებს, ფინალისტები კი ერთმანეთს დღესასწაულზე ხვდებიან.
🟤 ანდრანიკის დღესასწაულს სხვადასხვა სოფლიდან ესწრება ხალხი. ისინი იმ დღეს სოფელში ნამდვილ დღესასწაულად აქცევენ. მოდიან ვაჭრები სხვადასხვა ადგილიდან და ეწყობა ბაზრობა. სოფლის მოსახლეობა იმ დღეს კონცერტს მართავს, რომელშიც სოფლის ახალგაზრდები იღებენ მონაწილეობას. ისინი ასრულებენ პატრიოტულ სიმღერებს და ეთნოგრაფიულ ცეკვებს.