Փոքրիկ տեղեկություններով ուզում եմ ձեզ ներկայացնել իմ սիրելի գյուղի՝ Ծուղրութի պատմությունը։ Հայաբնակ Ծուղրութ գյուղը գտնվում է Ախալցխայից 6 կմ հյուսիս-արևմուտք։ Ծուղրութցիները զբաղվում են հողագործությամբ, անասնապահությամբ, մասամբ՝ մեղվաբուծությամբ։ 1830 թվականին Էրզրում (Կարին) Իլիջա գյուղից 30 ընտանիք տեղափոխվել է Ծուղրութ։ Մինչ Իլիջացիների վերաբնակեցումը Ծուղրութ գյուղում ապրում էին թուրքեր և որոշ հույն ընտանիքներ, բայց նրանք արդեն հեռացել էին մինչև իլիջացիների գալը։ Ծուղրութում ապրում են շատ աշխատասեր մարդիկ, ինչը բացատրվում է նրանով, որ նրանք լավ են մշակում հողը և ունեն բարձր ազգային հպարտություն։ Նրանց անվանում են Աղա-փաշա Ծուղրութցի։ Գաղթի ընթացքում Ծուղրութցիները կարողացել են իրենց հետ տանել բազմաթիվ սուրբ մասունքներ, որոնք մինչ օրս խնամքով պահվում են առանձին ընտանիքներում, որոշները՝ եկեղեցում։ Ծուղրութցիները եկեղեցի չունեին, պատարագը կատարում էին փոքրիկ մատուռում։ 20-րդ դարի սկզբին Ծուղրութցիները իրենց նորակառույց եկեղեցուն կից բացեցին գյուղի առաջին դպրոցը, 1924 թվականին բացվեց առաջին դասարանը, որը մինչև 1935 թվականը կոչվեց Ծուղրութի տարրական դպրոց։ 1936-1960 թվականներին Ծուղրութն ունեցել է 7-ամյա դպրոց, իսկ 1960-1961 ուսումնական տարում Ծուղրութում բացվել է 10-ամյա դպրոց։ Ծուղրութցիների ամենապատվավոր մասունքը «Հովհաննեսի Ավետարանն է», որը պահվում է բնակիչներից մեկի ընտանիքում։ Հովհաննեսի Ավետարանը գրվել է 970 թվականին, մագաղաթի վրա, և ունի 395 էջ։
Ներկայումս Ծուղրութում ապրում է 350 ընտանիք։—————–
“სოფელი წყრუთის წარსული და აწმყო”ავტორი რიმა ადამიანი
მცირეოდენი ინფორმაციით მინდა, გაგაცნოთ ჩემი საყვარელი სოფელის წყრუთის ისტორია. სომხებით დასახლებული სოფელი წყრუთი მდებარეობს ახალციხიდან ჩრდილო-დასავლეთით, 6 კმ-ში. წყრუთელები სოფლის მეურნეობით, მესაქონლეობითა და ნაწილობრივ მეფუტკრეობით არიან დაკავებული. 1830 წელს, ერზრუმის (კარინის) სოფელი ილიჯიდან წყრუთში 30 ოჯახი გადასახლდა. ილიჯელების გადმოსახლებამდე, სოფელ წყრუთში ცხოვრობდნენ თურქები და რამდენიმე ბერძენი ოჯახი, მაგრამ ისინი უკვე წასულები იყვნენ ილიჯების მოსვლამდე. წყრუთში ძალიან შრომისმოყვარე ხალხი ცხოვრობს, რაც აიხსნება იმით, რომ კარგად ამუშავებენ მიწას და აქვთ მაღალი ეროვნული სიამაყე. მათ აღა-ფაშა წყრუთელებს უწოდებენ. მიგრაციის დროს, წყრუთელებმა შეძლეს, თან წამოეღოთ მრავალი სიწმინდე, რომელიც დღემდე საგულდაგულოდ ინახება ცალკეულ ოჯახებში და ზოგიც ეკლესიაში. წყრუთელებს ეკლესია არ ჰქონდათ, ისინი ღვთისმსახურებას მცირე სამლოცველოში აღავლენდნენ, რომელზედაც მოგვიანებით ააშენეს ეკლესია და დაარქვეს „წმინდა სიონი“. მე-20 საუკუნის დასაწყისში, წყრუთელებმა თავიანთი ახლად აშენებული ეკლესიის გვერდით პირველი სოფლის სკოლა გახსნეს.1924 წელს, გაიხსნა პირველი კლასი, რომელსაც 1935 წლამდე ერქვა წყრუთის დაწყებითი სკოლა. 1936 წლიდან 1960 წლამდე, წყრუთს ჰქონდა 7-წლიანი სკოლა, ხოლო 1960-1961 სასწავლო წელს წყრუთში გაიხსნა 10-წლიანი სკოლა.წყრუთელების ყველაზე საპატიო სიწმინდე არის “იოანეს სახარება”, რომელიც ინახება ერთ-ერთ მოსახლის ოჯახში. იოანეს სახარება დაწერილია 970 წელს, პერგამენტზე, და აქვს 395 გვერდი.
ამჟამად წყრუთში 350 ოჯახი ცხოვრობს.