Մարդիկ ունեն տարբեր կարծիքներ հանդուրժողականության մասին։ Ըստ իս հանդուրժողականությունը մարդուն լսելն ու հասկանալն է իր տեսանկյունից։ Այլ ոչ թե մեր կամքը թելադրելն ուրիշներին: Հարգել ոչ միայն սեփական, այլ նաև ուրիշների արժանապատվությունը։ Շարունակել շփվել բոլորի հետ առանց որևէ խտրականության։ Ես հարգում եմ բոլորի մարդկային արժեքներն ու սկզբունքները, քանի որ գիտակցում եմ, որ մեր միջև եղած բազուն տարբերությունները հետագայում կարող են դառնալ իմ զարգացման պայմաններից մեկը: Հանդուրժականություն եմ համարում նաև այն,որ տարբեր ազգություներ, կարող են միմյանց հետ դրսևորել կայուն հարաբերություններ։ Հաշվի չառնելով միմյանց միջև եղած շատ ու շատ տարբերություններ։

Վրաստանում, որտեղ բազմազգ ներկայացուցիչներ են ապրում շատ մեծ նշանակություն են տալիս հանդուրժողականությանը։ Ես ինքս ազգությամբ հայ լինելով ապրում եմ մի գյուղում, որտեղ կողք կողքի ապրում են երեք ազգություն՝ վրացի, հայ և ռուս։ Ես մանկուց այս միջավայրում եմ մեծացել, և հանդուրժողականություն հասկացությունն ինձ համար իսկապես հարազատ է։ Չնայած ծնվելիս մարդը ոչ հանդուրժող է, ոչ անհանդուրժող, այնուամենայնիվ, ես կարծում եմ, որ նորածինը դեռևս որոշակի աստիճանի բնական հանդուրժողականություն ունի, և դրանից հետո կան միջավայրային պայմաններ, որոնցում մարդը մեծանում է, և հասարակությունը որոշում է մեզանից յուրաքանչյուրի հանդուրժողականության աստիճանը:

Իմ դեպքում, այս բազմազան միջավայրն էր, որը ինձ հնարավորություն տվեց ավելի հասկացող և ըմբռնող լինել յուրաքանչյուր մարդու հանդեպ, ով եղել է և կա իմ կյանքոըւմ: Թեև այս ընթացքում շատ դիմադրություն և ակամա թյուրիմացություն է եղել, ես դեռ կարծում եմ, որ իմ գյուղը իդեալական հանդուրժող հասարակության շատ լավ օրինակ է, որտեղ մարդկանց գնահատում են ոչ թե իրենց ազգային պատկանելությամբ կամ կրոնով, այլ իրենց որակներով և հմտություններով:

Իմ կարծիքով, այս տեսակ բազմազանությունը գանձ է ցանկացած երկրի համար, հատկապես Վրաստանի նման փոքր երկրի համար, որտեղ մի քանի հազար քառակուսում կողք կողքի կարելի է տեսնել տարբեր ավանդույթների ու ազգությունների տեր մարդկանց, ովքեր կազմում են երկրի պատմությունն ու ներկան։ Կարծում եմ, որ հանդուրժողականության ճիշտ ըմբռնումը մեզ նման բազմազանություն է տվել մեր երկրում, և կարծում եմ, որ ապագայում ճիշտ գնահատականն ու ընկալումը ավելի կամրապնդի և կբազմազանեցնի մեր երկրի պատմությունը, քանի որ առանց հանդուրժողականության խաղաղությունն անհնար է, իսկ առանց խաղաղության՝ զարգացումն ու ժողովրդավարությունն է անհնարին։

Այս երկիրը աստիճանի նման է, ոմանք բարձրանում են, ոմանք իջնում: Ոչ ոք չգիտի, թե ով որ աստիճանի վրա է կանգնած, բարձրանում է թե իջնում, ուստի պետք է հանդուրժող ու ըմբռնումով լինենք բոլորի նկատմամբ։

———————-

მე და ტოლერანტობა

ავტორი კატია ანანიკიან

ადამიანებს აქვთ სხვადასხვა აზრი… ჩვენ ჩვენი აზრები სხვებს არ უნდა მოვახვიოთ თავს. მაგრამ მე მაინც მგონია, რომ, პირველ რიგში, ტოლერანტობა ადამიანის მოსმენას ნიშნავს და იმის გააზრებას, რომ ადამიანი ადამიანია და ამავე დროს იგი წარმოადგენს კაცობრიობას. ეს არის როგორც საკუთარი, ასევე სხვათა ღირსების დანახვა და პატივისცემა, ყველასთან ურთიერთობის სურვილი. მე პატივს ვცემ თქვენს ღირებულებებსა და პრინციპებს და ვუშვებ მის დამოუკიდებელ არსებობას, რადგან ვაცნობიერებ სხვისი, ჩემისგან განსხვავებულის, არსებობის საჭიროებას, როგორც ჩემი განვითარების ერთ-ერთ პირობას. სხვათა ტრადიციების, აღმსარებლობისა თუ ეროვნების პატივისცემა – ეს არის ტოლერანტობა.

საქართველოში, რომელიც მრავალეროვანი ქვეყანაა, ამ ცნებას განსაკუთრებული მნიშვნელობა ენიჭება. მაგალითად, მე ეროვნებით სომეხი ვარ და ვცხოვრობ სოფელში, სადაც სამი ეროვნებისა და აღმსარებლობისა თუ ტრადიციების ხალხი ერთმანეთის გვერდით ვცხოვრობთ – ქართველი, სომეხი და რუსი. ბავშვობიდან ამ გარემოში ვიზრდები და ჩემთვის ტოლერანტობის ცნება უცხო ნამდვილად არ არის. მიუხედავად იმისა, რომ დაბადებისას ადამიანი არც ტოლერანტულია და არც არატოლერანტული, მაინც მგონია, რომ ახალშობილს რაღაც დოზით მაინც აქვს ბუნებრივი ტოლერანტობა, ხოლო ამის შემდეგ უკვე გარემო პირობები, სადაც ადამიანი იზრდება და საზოგადოება განსაზღვრავს ტოლერანტობის ხარისხს თითოეულ ჩვენგანში.

ჩემ შემთხვევაში, სწორედ ამ მრავალფეროვანმა გარემომ მომცა გეზი, რომ ვყოფილიყავი უფრო მიმღები და გამგები თითოეული ადამიანის მიმართ, ვინც ჩემ გარშემო იყო და არის ამ ხნის განმავლობაში. მიუხედავად იმისა, რომ ამ ხნის მანძილზე ბევრი წინააღმდეგობა და უნებლიე გაუგებრობა მომხდარა, მაინც მგონია, რომ ჩემი სოფელი ძალიან კარგი მაგალითია იმისა, თუ როგორია იდეალური ტოლერანტული საზოგადოება, სადაც ადამიანებს აფასებენ არა ეროვნებისა თუ აღმსარებლობის მიხედვით, არამედ – იმ თვისებებისა და უნარების გამო, რითაც გამოირჩევა ეს ადამიანი სხვებისაგან და ამავე დროს ამ განსხვავებულობით საზოგადოების განვითარებაშიც თავისი წვლილი შეაქვს. ჩემი აზრით, სწორედ ასეთი მრავალფეროვნება არის სიმდიდრე ნებისმიერი ქვეყნისთვის, განსაკუთრებით საქართველოს მსგავსი პატარა ქვეყნისთვის, სადაც შეგიძლია, რამდენიმე ათას კვადრატულ კილომეტრზე ნახო ერთმანეთის გვერდიგვერდ სხვადასხვა ტრადიციებისა და ეროვნების ადამიანები, რომლებიც ქმნიან ქვეყნის ისტორიას და დღევანდელობას. ვფიქრობ, ტოლერანტობის სწორად გააზრებამ მოგვცა ჩვენი ქვეყნის ასეთი მრავალფეროვნება და მომავალშიც, მგონია, რომ სწორი შეფასება და აღქმა კიდევ უფრო მეტად გააძლიერებს და გაამრავალფეროვნებს ჩვენი ქვეყნის ისტორიას, რადგან ვფიქრობ, რომ ტოლერანტობის გარეშე შეუძლებელია მშვიდობა, ხოლო მშვიდობის გარეშე შეუძლებელია განვითარება და დემოკრატია.

ეს ქვეყანა კიბე არის, ზოგი ადის, ზოგი ჩადის. არავინ იცის, ვინ რომელ კიბეზე დგას, ადის თუ ჩადის, ამიტომაც უნდა ვიყოთ ტოლერანტები და მიმღებები ყველას მიმართ.