Այսօր ուզում եմ խոսել ցածր ինքնագնահատականի կամ անինքնավստահության մասին: Սա այն հարցերից է, որ խանգարում է գրեթե բոլորին, սկսած ինձանից: Բոլորս էլ ունեցել ենք մեր մանկական վախերը, մեր մանկական մտահոգությունները, որոնք, եթե չեն արդարացվել ապա վեր են ածվել ամոթխածության, ամաչկոտության, անվստահության կամ ուղղակի ցածր ինքնագնահատականի:

Մենք բոլորս գալիս ենք մանկությունից, և որքան էլ ցավալի է ցածր ինքնագնահատականի պատճառը ամենից հաճախ կարող են դառնալ մեր ծնողները: Բնականաբար, մեր ծնողները մեր վատը չեն ցանկանում, նրանք ուզում են մեր համար ամենալավը, չնայած սրան, կան երևույթներ, որոնք մեր ծնողները անգիտակցաբար կամ գիտակցաբար, ակամայից մեզ վնասում են օրինակ, ամեն հարցում մեզ համեմատելով մեր հարևանի, բարեկամի երեխայի, դասընկերոջ(ուհու) հետ՝ «Նա լավ գնահատական ստացավ, իսկ դու ո՛չ, նա լավ է երգում իսկ դու՝ ո՛չ…»։

Նմանատիպ համեստություններ անելով, մտածելով, որ ճիշտ են անում և սրանով կբարձրացնեն երեխայի ձգտումը ակամա վնասում են երեխային: Ցածր ինքնագնահատականը հիմնականում ձևավորվում է շատ պահանջկոտ ծնողների ներքո: Հիմնականում ցածր ինքնագնահատական ունեցող մարդիկ շատ բարի են, կամեցող, որովեհետև նրանք ուզում են մշտապես լսել գովասանք շրջապատի և հատկապես ծնողների կողմից: Այս ձևի դաստիարակությունը հանգեցնում է նրան, որ երեխաները և ապագայում հասուն մարդը դառնում է անինքնավստահ և ունենում է ցածր ինքնագնահատական:

Հաճախ ծնողները մտածում են, որ, եթե իրենք ինչ-որ բանի չեն հասել ուրեմն այդ երազանքը պետք է իրագործի երեխան և այսպիսով հաճախ չեն էլ ուզում հաշվի առնել երեխայի ցանկությունը, կամ ուզում են, որ երեխան անպայման շարունակի իր գործը: Մենք պետք է գիտակցենք, որ մեր երեխաները մեր սեփականությունը չեն, ոչ էլ ներդրում են, նրանք առանձին անհատներ են, սեփական երազանքներով ու ցնկություններով:

Պետք չէ երեխայի ամեն քայլը քննադատել, երեխային պետք է խրախուսել ամեն նվաճման համար, նույնիկսկ, եթե նվաճումը չնչին է: Իսկ, եթե վիրավորենք երեխային դրանով կվնասենք նրա ինքնագնահատականը:

Եթե ուզում եք բարձրացնել ձեր ինքնագնահատականը պետք է սկսե՛ք սիրել ինքներդ Ձեզ, ձեր դրական և բացասական կողմերով հանդերձ և կամացից փորձեք շատացնել դրականը, նաև շատ կարևոր է կրկնել այն բոլոր դրական հատկանիշները, որ ունեք, քանզի դրանք ձեզ կօգնեն ավելի լավ կարծիք կազմել ձեր անձի մասին:

————-

თვითშეფასება

ავტორი ლილით კარაპეტიანი

დღეს მინდა, ვისაუბრო თვითშეფასებაზე ან თავდაუჯერებულობაზე. ეს ერთ-ერთი საკითხია, რომელიც თითქმის ყველას აწუხებს, ჩემგან დაწყებული. ყველას გვქონია ჩვენი ბავშვური შიშები, შფოთვები, რომლებიც თუ არ მართლდება, გადადის სიმორცხვეში ან უბრალოდ დაბალ თვითშეფასებაში.

ჩვენ ყველანი ბავშვობიდან მოვდივართ, რაც არ უნდა მტკივნეული იყოს ეს, უპირველეს ყოვლისა, დაბალი თვითშეფასების მიზეზი ხშირად ჩვენი მშობლები ხდებიან. ბუნებრივია, ჩვენს მშობლებს ჩვენთვის ცუდი არ უნდათ, პირიქით მათ ჩვენთვის ყველაფერი საუკეთესო ემეტებათ, მაგრამ, ამის მიუხედავად, ჩვენი მშობლები ქვეცნობიერად ან შეგნებულად, უნებლიეთ გვაზიანებენ.

მაგალითად, ჩვენი მშობლები ძალიან ხშირად გვადარებენ ჩვენს მეზობლებს, ახლობლების შვილებს, თანაკლასელებს: ,,მან კარგი ნიშანი მიიღო, შენ არა, ის კარგად მღერის, შენ კი არანაირი ნიჭი არ გაქვს…”.

როცა ისინი ამ სახის შედარებებს აკეთებენ, ფიქრობენ, რომ სწორად აკეთებენ, რომ ამით ბავშვს მოტივაცია ემატება, მაგრამ პირიქით, ამით უნებლიეთ ზიანს აყენებენ ბავშვს. დაბალი თვითშეფასება, ჩვეულებრივ, ხშირად ყალიბდება მომთხოვნი მშობლების მიერ. ძირითადად, დაბალი თვითშეფასების მქონე ადამიანები ძალიან კეთილები არიან, მზად არიან ყველას დასახმარებლად, რადგან მათ ყოველთვის სურთ, მოისმინონ ქება სხვებისგან, განსაკუთრებით – მშობლებისგან. აღზრდის ასეთი მეთოდი განაპირობებს იმას, რომ ბავშვს და მომავალში უკვე ზრდასრულ ადამიანს აქვს დაბალი თვითშეფასება.

ხშირად მშობლები ფიქრობენ, რომ თუ მათ რაიმეს ვერ მიაღწიეს, ეს უნდა გააკეთოს მათმა შვილმა ან თუნდაც გააგრძელოს მათი საქმე.

თუ გინდათ, აიმაღლოთ თქვენი თვითშეფასება, მაშინ, პირველ რიგში შეიყვარეთ საკუთარი თავები, თქვენი ყველა დადებითი და უარყოფითი თვისებით, ხშირად გაიმეორეთ სარკის წინ ყველაფერი დადებითის შესახებ, რაც გაგაჩნიათ და ეცადეთ, შეცვალოთ უარყოფითი თვისებები დადებითისაკენ!