Բռնությունը կարող է լինել տարբեր տեսակի՝ ֆիզիկական, հոգեբանական, մշակութային, տնտեսական։ Այսօր կխոսենք ընդհանուր բռնության և նրա հետևանքների մասին` հատկապես երեխաների հանդեպ։
Բռնության ենթարկված փոքրիկ երեխաները հուզական սթրես են ապրում, ինչը կարող է վնասել նրանց ուղեղի բնականոն զարգացումը և դանդաղեցնել ճանաչողական ու զգայական զարգացումը: Դրանք կարող են արտահայտվել վարքային փոփոխությամբ` ջղագրգիռությամբ, քնի խանգարումներով, միայնակ մնալու վախով, տարիքին ոչ համապատասխան վարքով և լեզվական խնդիրներով: Հենց ամենափոքր տարիքում է, որ ուղեղում ձևավորում են հետագա ֆիզիկական ու հուզական զարգացման համար պատասխանատու բջիջները: Բռնության զոհ դարձած երեխաները, մեծանալով, շարունակում են խնդիրներ ունենալ:
Տարրական դպրոցական տարիքի երեխաները հիմնականում ավելի շատ խնդիրներ են ունենում տնային աշխատանքներ կատարելիս, ավելի վատ են կենտրոնանում: Նրանք, որպես կանոն, այդքան էլ լավ չեն սովորում դպրոցում: Բռնության զոհ դարձած երեխաների ներանձնային և վարքային խնդիրները կարող են վերաճել փսիխոսոմատիկ հիվանդությունների, դեպրեսիայի և նույնիսկ ինքնասպանության միտումներ առաջացնել։
Նման երեխաներն իրենց հետագա կյանքի ընթացքում ավելի հակված են լինում ալկոհոլի, թմրանյութերի օգտագործմանը, տարատեսակ կոնֆլիկտների և կռիվների մեջ ներգրավված են լինում։ Հնարավոր է, որ կորցնեն էմպաթիայի` ապրումակցման կարողությունը և ցանկությունը։
Այն փաստը, թե ինչպիսի պայմաններում է մեծանում երեխան` բռնության ենթարկվում է, թե ոչ, ուղիղ կապ ունի հետագա սերնդի զարգացման և դաստիարակման հետ։ Ընտանիքը օրինակ է երեխայի համար և կարող է շատ բան որոշել երեխայի կայացման գործընթացում։
Սակայն փաստենք նաև, որ շատ մեծահասակներ, ովքեր մանկության տարիներին բռնության են ենթարկվել, ներկայումս ակտիվ պայքարում են բռնության դեմ և երեխաների իրավունքների պաշտպանության համար։
Եթե ուզում ենք, հոգեպես և ֆիզիկապես առողջ սերունդ տեսնել, հիմքը հենց մենք պետք է ճիշտ դնենք և գիտակցաբար մոտնենանք ամեն քայլին։
—————–
ბავშვებზე ძალადობა
ძალადობა შეიძლება იყოს სხვადასხვა სახის – ფიზიკური, ფსიქოლოგიური, კულტურული, ეკონომიკური.
დღეს ვისაუბრებთ ზოგად ძალადობაზე და მის შედეგებზე, განსაკუთრებით – ბავშვების მიმართ.
ძალადობის ქვეშ მყოფი ბავშვები განიცდიან ემოციურ სტრესს, რამაც შეიძლება დააზიანოს მათი ტვინის ნორმალური განვითარება – შეანელოს კოგნიტური და სენსორული ფუნქციები. ეს შეიძლება გამოიხატოს ქცევის ცვლილებებში: გაღიზიანებადობა, ძილის დარღვევა, მარტოობის შიში, ასაკისთვის შეუსაბამო ქცევა და მეტყველების პრობლემები. ძალადობის მსხვერპლ ბავშვებს ზრდასთან ერთად უვითარდებათ გარკვეული პრობლემები. დაწყებითი სკოლის მოსწავლეებს ძირითადად უფრო მეტი სირთულე აქვთ საშინაო დავალების შესრულებისას, ვერ კონცენტრირდებიან.
ისინი, როგორც წესი, არც ისე კარგად სწავლობენ სკოლაში. ძალადობის მსხვერპლი ბავშვების ფსიქოლოგიური და ქცევითი პრობლემები შეიძლება გადაიზარდოს ფსიქოსომატურ დაავადებებში, დეპრესიაში და გამოიწვიოს თვითმკვლელობისკენ მიდრეკილებაც კი. ცხოვრების განმავლობაში, ასეთი ბავშვები უფრო მეტად არიან მიდრეკილნი ალკოჰოლისა და ნარკოტიკების მოხმარებისკენ, სხვა მავნე ჩვევებისკენ, ერთვებიან სხვადასხვა კონფლიქტებსა და დაპირისპირებებში. შესაძლებელია, მათ დაკარგონ თანაგრძნობის უნარი და სურვილი.
ის ფაქტი, თუ რა პირობებში იზრდება ბავშვი, ექვემდებარება თუ არა იგი ძალადობას, პირდაპირ კავშირშია მომავალი თაობის განვითარებასა და აღზრდასთან. ოჯახი ბავშვისთვის მაგალითია და ბევრი რამის განსაზღვრა შეუძლია ბავშვის ჩამოყალიბების პროცესში.
თუმცა, ისიც უნდა აღინიშნოს, რომ ბავშვობაში ძალადობის მსხვერპლი ბავშვები აქტიურად ებრძვიან ძალადობას და იცავენ ბავშვთა უფლებებს. თუ გვინდა, გვყავდეს გონებრივად და ფიზიკურად ჯანსაღი თაობა, უნდა ჩავუყაროთ საფუძველი მის სწორად აღზრდას და გააზრებულად მივუდგეთ ყოველ ნაბიჯს მასთან ურთიერთობისას.
