Ayhan Həsənov

Günümüzdə cəmiyyətdəki aktiv problemlərdən biridir “erkən evlilik”. Uşaq yaşda, hələ həyatının baharında uşaqlığını yaşaya bilmədən, özünü yeni-yeni cəmiyyətin bir parçası hiss etməyə başladığı, gələcəyi ilə əlaqədar yeni xəyallar qurmağa başladiğı vaxt “Məktəbi əla qiymətlərlə bitirəcəm, universitet imtahanına hazırlaşacam, universitetə qəbul olacam, tələbə olacam, hər hansi bir sahənin nümayəndəsi olacam” (həkim, müəllim, hüquqşünas, ekonomist v.s.) deyə düşünərkən zorla evləndirilmək, qulağa necədə qorxunc gəlir ele deyili?

Bunların hamısı erkən evlilikdən başqa bir şey deyil. Bu bir növ cinayətdir əslində. Bir qız uşağının xəyallarını, özü üçün qurduğu dünyanı başına yıxmaq, hədəflərini əlindən almaq, ona evlənməkdən başqa bir yol tanımamaq, biçarə buraxmaq cinayətdən başqa bir şey deyil. Əlbəttə heç bir valideyin bilə-istəyərək öz qızının həyatını qaraltmaq istəməz.Onlar etdiklərinin doğru olduğnu,onun üçün ən yaxşısının bu olduğunu düşünürlər. Bir qızın xəyallarını başına yıxmaq, yaşamaq istədiyi dünyasını qaraltmaq onun üçün necə ən yaxşısı ola bilər ki?

Nəzərinizə çatdırım ki, erkən evlilik deyərkən 18 yaşına qədər olan evlilikləri nəzərdə tuturam. Gürcüstan qanunvericiliyinə əsasən 18 yaşına çatmamış edilən hər bir evlilik erkən evlilik adlanır. “Tez evlənsin, tez ana olsun, uşaqlarını böyütsün, tezdə nəvə nəticə sahibi olar” bu sözləri cəmiyyətdəki böyüklərimizdən dəfələrə eşitmişik. “Bizim vaxtimizda qız 18 yaşına qədər ərə getməyibsə evdə qalmış sayılardı” sözləri ağbirçəklərin istifadə etdikləri aktiv cümlələrdəndir. Əlbəttə cəmiyyətdəki böyüklərimizin , ağbirçəklərimizin heç bir sözünü yabana atmaram, hər kəlimələrinə çox böyük hörmətim var. Ancaq artıq qəbul etmək lazımdır ki, bu sizin dövrünüz deyil. Nəvələrinizi, qızlarınızı özünüzlə müqayisə etməkdən əl çəkin. Sizin dövrünüzdə siz elə etdiniz deyə qızlarınız, nəvələriniz də elə etmək məcburiyyətində deyil.

Artıq 21-ci əsrdir, qızlarınızın fikirlərinə, düşüncələrinə istəklərinə hörmətlə yanaşın. Onlara həyatda hədəflərini, xəyallarını reallaşdırmaq üçün şans tanıyın. Bu hədəfləri, xəyalları gərçəkləşdirməyə çalışarkən sizi arxasında hiss etsin, qarşısında yox! Hər bir valideyindən xahiş edirəm, icazə verin qızınız təhsil alsın, sizi ucaltsın,ərkən yaşda qızınızı evləndirməyin onun üçün ən yaxşısı olduğu düşüncəsindən əl çəkin. Qızınızın dünyasının qəhrəmanı olun, qatili yox!

ნაადრევი ქორწინება პასუხისმგებლობისგან გათავისუფლებას არ ნიშნავს!

აიჰან გასანოვი

დღესდღეობით, აქტუალურ პრობლემებს შორის ერთ-ერთი ნაადრევი ქორწინებაა. როცა პირი ჯერ ბავშვია, ბავშვობა არ აქვს გავლილი, როცა ჯერ ახლახან გაიაზრა საკუთარი თავი საზოგადოების წევრად, ნელ-ნელა დაიწყო მომავალზე ოცნება, როცა იფიქრა,  სკოლას კარგი ნიშნებით დავამთავრებ, უნივერსიტეტში მოვემზადები, ჩავაბარებ, სტუდენტი გავხდები, შემდეგ კი – რომელიმე დარგის სპეციალისტიო (ექიმი, მასწავლებელი, ადვოკატი და სხვ), – წარმოიდგინეთ, ამ დროს ძალით გათხოვება რა საშინლად ჟღერს?

ეს ყველაფერი ნაადრევი ქორწინებაა. ის თავისთავად მკვლელობაა. როცა გოგოს ართმევ ოცნებებს, მიზნებს, ანგრევ მის მიერ შექმნილ სამყაროს, როცა ოჯახის შექმნის გარდა სხვა გზას არ უტოვებ, – ეს მკვლელობაა. რა თქმა უნდა, არც ერთი მშობელს უნდა შვილის თვითნებურად გაუბედურება. მათ ჰგონიათ, რომ შვილებისთვის ყველაზე კარგს აკეთებენ.

არადა, როგორ შეიძლება, ბავშვობის წართმევა, მისი სამყაროს დანგრევა მისთვის ყველაზე კარგი იყოს?

შეგახსენებთ, რომ ნაადრევ ქორწინებაში 18 წლამდე ქორწინებები იგულისხმება. საქართველოს კანონმდებლობის თანახმად, 18 წლამდე მიუღწეველთან ქორწინება ნაადრევი ქორწინებაა. „მალევე დაოჯახდეს, მალე დედა გახდეს, მალე გამიჩნდეს შვილიშვილი“ – ეს სიტყვები უფროსებისაგან ყველას ექნება გაგონილი. „ჩვენ დროს თუ გოგო 18 წლამდე არ თხოვდებოდა, მას შინაბერას ეძახდნენ“, – ესეც უფროსი თაობის ქალების “არგუმენტია”.

რა თქმა უნდა, საზოგადოებაში უფროსების ყველა სიტყვას ვითვალისწინებ და პატივსაც ვცემ. მაგრამ, უნდა გავიგოთ, რომ ძველ დროში აღარ ვცხოვრობთ. ნუ ადარებეთ შვილებს და შვილიშვილს საკუთარ თავებს! თუ თავის დროზე თქვენ ასე მოიქეცით, თქვენი შვილები არ არიან ვალდებულნი, თქვენნაირად მოიქცნენ.

უკვე 21-ე საუკენეა, პატივი ეცით თქვენი შვილების მოსაზრებებსა და ოცნებებს! მიეცით მათ საშუალება, აიხდინონ ოცნებები. ნუ შეეწინააღმდეგებით მათ, როცა ისინი ოცნებების ახდენას ცდილობენ, პირიქით, გვერდით დაუდექით მათ! ნება მიეცით თქვენს გოგოს, მიიღოს განათლება, ამით თქვენი რეპუტაციაც ამაღლდება. ნუღარ იცხოვრებთ იმ მოსაზრებით, რომ გოგოს ადრეული ასაკში გათხოვებით მისთვის კარგს აკეთებთ. იყავით თქვენი შვილის გმირი და არა მკვლელი!