განძი

Կանանց դերը արվեստում

🔸 Տարիներ շարունակ կանայք արվեստում ներկայացված են եղել որպես օբյեկտ, ոչ թե ստեղծող։ Դա, անքննելիորեն, դրական ազդեցություն է ունեցել համաշխարհային արվեստի վրա, քանի որ նրանք օգնել են տղամարդ արվեստագետներին ստեղծել գլուխգործոցներ, օրինակ՝ Մոնա Լիզան, Մարգարտե ականջօղով աղջիկը, Օլիմպիան և այլն։
🔸 Երկար ժամանակ անսովոր է եղել խոսել արվեստագետ կանանց մասին, և դա բնական է, քանի որ նրանց թույլատրելի չէր զբաղվել նմանատիպ աշխատնքով։ Սակայն իրենց պայքարի և համառության շնորհիվ այսօր կանայք կարողացան գրավել որույն դիրք արվեստում և փայլեցին իրենց փառքով։ Այդպիսի տաղանդավոր դեմքեր էին Ֆրիդա Կալոն, Լուիզա Բուրժուան, Ռոզա Բոնյորը, Մերի Կեսսետը և այլոք։
🔸 Հայ արվեստում ևս կանայք առանձնահատուկ տեղ ունեն, քանի որ նրանք իրենց գործերով զարգացրել են ոչ միայն տեղական արվեստը, այլև հայի անունը բարձր են պահել համաշխարհային հարթակներում։ Նշանավոր դեմքեր են Անժելա Աթաբեկյանը, Սուսաննա Ամատունին, Արևիկ Ծերունյանը, Մարգարիտ Տեր-Սիմոնյանը և այլոք։
🔸 Գուցե նրանցից որոշների անունը անծանոթ թվա մեզ։ Սա ևս պատճառաբանված է նրանով, որ անսովոր է թվում կանանց տեսնել արվեստում։ Մինչդեռ պետք է գիտակցել, որ սեռով պայմանավորված այս խտրականությունն այլևս անցյալում է։ Արվեստը եղել է, կա ու կլինի մարդուն բնորոշելու, սահմանելու և նրա հոգին ու մտքերը արտացոլելու միջոց, որը, թերևս, լավագույնս ստացվում է հենց կանանց մոտ։
🔸 Այնպես որ ճանաչենք հայ և համաշխարհային կին արվեստագետներին և կարողանանք գնահատել իրենց ներդրումը արվեստի զարգացման գործում։
——————-
ქალების როლი ხელოვნებაში ✨
🔸 წლების განმავლობაში, ქალებს ხელოვნებაში ასახავდნენ, როგორც ობიექტებს და არა – როგორც ავტორებს. უდავოა, რომ ქალებს დადებითი გავლენა აქვთ მსოფლიო ხელოვნებაზე, რადგან ისინი დაეხმარნენ მამაკაც მხატვრებს ისეთი შედევრების შექმნაში, როგორიცაა მონა ლიზა, გოგონა მარგალიტის საყურით, ოლიმპია და სხვა.
🔸 ბუნებრივია, დიდი ხნის განმავლობაში, უჩვეულო იყო საუბარი ქალ მხატვრებზე, რადგან მათ არ აძლევდნენ უფლებას, ამ სფეროში ავტორების რანგში ემუშავათ. თუმცა, ბრძოლისა და შეუპოვრობის წყალობით, დღეს ქალებმა შეძლეს ხელოვნების სფეროში პოზიციის დაკავება და თავიანთი დიდებით გაბრწყინება. ასეთი ნიჭიერი ადამიანები იყვნენ ფრიდა კალო, ლუიზ ბურჟუა, როზა ბონიე, მერი კესეტი და სხვები.
🔸 ქალებს განსაკუთრებული ადგილი უკავიათ სომხურ ხელოვნებაში, რადგან მათ თავიანთი ნამუშევრებით არა მარტო განავითარეს ადგილობრივი ხელოვნება, არამედ სომხური სახელი გაიტანეს მსოფლიო პლატფორმებზე. ეს ცნობილი ადამიანები არიან ანგელა ათაბეკიანი, სუსანა ამატუნი, არევიკ წერუნიანი, მარგარიტ ტერ-სიმონიანი და სხვები.
🔸 შეიძლება, ზოგიერთი მათგანის სახელი ჩვენთვის უცნობი იყოს. ეს იმიტომ ხდება, რომ უჩვეულოა ხელოვნებაში ქალების დანახვა. ამავდროულად, უნდა გავაცნობიეროთ, რომ ეს გენდერული დისკრიმინაცია იყო წარსულში. ხელოვნება იყო, არის და იქნება ადამიანის დასახასიათებელი, მისი განმსაზღვრელი, სულისა და აზრების ასახვის საშუალება, რისმა შეზღუდვამაც, სამწუხაროდ, ყველაზე მეტად ნეგატიური გავლენა ქალებზე იქონია.
🔸 მაშ ასე, მოდით, დავაფასოთ და გავიცნოთ სომეხი და მსოფლიოში ცნობილი ქალი შემოქმედები, რომლებსაც დიდი წვლილი მიუძღვით ხელოვნების განვითარებაში.